Zalkind Hourwitz (ur. 1751 r. w Polsce-Litwie; zm. 1812 r.) był urodzonym w Polsce działaczem politycznym, pisarzem i oświecicielem ("Maskil") w przedrewolucyjnej i rewolucyjnej Francji. Był uważany za jednego z pionierów emancypacji Żydów.
Hourwitz był polskim Żydem i pochodził ze wsi niedaleko Lublina. Jako młody człowiek opuścił swoją ojczyznę i udał się do Berlina, gdzie zarabiał na życie udzielając korepetycji zamożnym dzieciom. Tutaj prawdopodobnie zetknął się z Mojżeszem Mendelssohnem i jego kręgiem, po czym przeniósł się do Metzu, a w 1774 r. do Paryża. W Paryżu w ciągu dnia sprzedawał używane ubrania, a nocami ślęczał nad podartymi egzemplarzami dzieł Owidiusza i Moliera, Woltera i Jeana-Jacquesa Rousseau.
Duże społeczności żydowskie - w mieście Bordeaux na południowym zachodzie oraz w regionach Alzacji i Lotaryngii na wschodzie - zasadniczo utworzyły odrębne "narody" w ramach narodu francuskiego. 2000 Żydów w Metz stanowiło największą pojedynczą populację żydowską we wschodniej Francji. W 1787 i 1788 r. Królewskie Towarzystwo Sztuki i Nauki miasta Metz zorganizowało coroczny konkurs w celu zbadania kwestii żydowskiej. Pytanie brzmiało: "Czy istnieją sposoby na uczynienie Żydów we Francji szczęśliwszymi i bardziej użytecznymi?". Hourwitz był jedynym Żydem, który złożył esej, a jego Apologia Żydów stała się jedną z trzech nagrodzonych prac. Podzielił się upragnioną nagrodą z Abbé Grégoire, który później stał się sławny, i protestanckim prawnikiem Claude Thiéry.
Jego broszura szybko przyniosła mu dobrą reputację w kręgach reformatorskich, nawet jeśli jego język wydaje się umiarkowany, jeśli nie przesadnie apologetyczny, według dzisiejszych standardów. Jako zwolennik oświecenia, Hourwitz - w przeciwieństwie do Isaaka Berra - odrzucał daleko idącą władzę żydowskich przywódców nad ich społecznościami, a nawet zachęcał do nawrócenia się na chrześcijaństwo. Przyjęcie takiej propozycji i defensywny ton zaleceń dotyczących poprawy ilustrują wiele trudności i uprzedzeń, z jakimi borykali się Żydzi w tamtym czasie.
Chociaż Hourwitz był uważany za polemistę, potrafił również łaskawie oceniać "przesady i błędy" (Patrick Girard) oświeceniowego filozofa, takiego jak Wolter:
"Tak czy inaczej, Żydzi wybaczają mu wszystko złe, co im wyrządził ze względu na dobro, nawet jeśli zrobił to nie chcąc, a może nawet nie wiedząc o tym. Jeśli bowiem w ostatnich latach mogli cieszyć się pokojem, zawdzięczają to postępowi oświecenia, do którego Voltaire z pewnością przyczynił się bardziej niż jakikolwiek inny pisarz poprzez swoje liczne dzieła przeciwko fanatyzmowi". "Nagroda i uwaga, jaką przyniosła Hourwitzowi, zapewniły mu dostęp do elitarnych kręgów rządowych w Paryżu i z powodzeniem ubiegał się o stanowisko sekretarza tłumacza w Bibliotece Królewskiej, najważniejszym stanowisku, jakie Żyd mógł zajmować we Francji ancien régime'u. Nagrodzony esej Hourwitza Apologie des Juifs został opublikowany w 1789 r., otrzymał długie i pochwalne recenzje i odegrał ważną rolę w kształtowaniu debaty na temat przyznania równych praw francuskim Żydom. Jednocześnie był zaangażowany w rewolucję francuską, co obejmowało służbę w Gwardii Narodowej. Czyniąc to, żywił nadzieję, że nowo powstający porządek polityczny przyniesie zarówno bezpieczeństwo, jak i wolność jego żydowskim współobywatelom.
Po tym, jak Hourwitz ledwo przeżył panowanie terroru (1793/94) - on i jego polityczni przyjaciele wspierali sprawę Girondystów - ponownie podniósł głos w obronie Żydów. Dołączył do grupy utopijnych wizjonerów i idealistycznych pedagogów i próbował bronić rewolucyjnej obietnicy braterstwa. Wynalazł także uniwersalny język, który zaprezentował Institut de France, badał wspólne pochodzenie wszystkich języków i dodawał swój podpis do propozycji (składanych przez obywateli), aby zapobiegać kradzieżom, budować schody przeciwpożarowe, zmieniać nazwy ulic i dzielnic Paryża oraz lepiej karmić biednych. Opublikował także trzy książki: Polygraphie ou l'art de correspondre à l'aide d'un dictionnaire, dans toutes les langues, même dans celles dont on possède pas seulement les letters alphabétiques (1801), Origine des Langues (1801) i Lacographie ou écriture laconique, aussi vite que la parole (1811).
Po tym, jak Hourwitz zraził do siebie członków żydowskiego establishmentu, nie został zaproszony do udziału w zgromadzeniu żydowskich notabli zwołanym przez Napoleona Bonaparte w 1806 roku. Nadal walczył o swoją wizję żydowskiej równości we Francji, broniąc zarówno tekstów, jak i etycznej integralności judaizmu. Chociaż często oskarżał rabinów i świeckich przywódców o umyślne udaremnianie ekonomicznego, politycznego i intelektualnego dobrobytu swoich kolegów Żydów, zdecydowanie odrzucał potrzebę żydowskiego odrodzenia. W swojej Apologii argumentował, że to chrześcijanie potrzebują odrodzenia.
Apologie des Juifs en réponse à la question: Est-il des moyens de rendre les Juifs plus heureux et plus utiles en France? (1789) Przedruk w: The French Revolution and the Emancipation of the Jews, vol. 4. Paryż, Editions D'Histoire Sociale, 1968
Polygraphie, ou, L'art de correspondre: a l'aide d'un dictionnaire, dans toutes les langues, même dans celles dont on ne possède pas suelement les lettres alphabétiques (1801)
Pochodzenie języków (1805/1808)
Lakografia lub pismo lakoniczne, tak szybkie jak mowa (1811)
Malino Frances: Un Juif rebelle dans la Révolution - La vie de Zalkind Hourwitz (1751-1812). Berg International, 2000. ISBN 2911289234, ISBN 9782911289231
Anne-Ruth Löwenbrück: Zalkind Hourwitz - od polskiego getta do rewolucji francuskiej. W: Społeczna historia Żydów w Niemczech. Publikacja upamiętniająca 75. rocznicę urodzin Jacoba Toury'ego. Wyd. w imieniu Instytutu Historii Niemiec Uniwersytetu w Tel Awiwie. Tel Aviv Yearbook for German History. Tom XX, 1991, Gerlingen/Tel Aviv. Wydawnictwo Bleicher/Uniwersytet w Tel Awiwie. Wydział Nauk Humanistycznych, Centrum Badań Historycznych. 1991. ISBN 3883504947, ISBN 9783883504940