Wikibiopedia

 

Aleksander Moszkowski

Alexander Moszkowski (* 15 stycznia 1851 w Pilicy, Imperium Rosyjskie; † 26 września 1934 w Berlinie) był niemieckim pisarzem i satyrykiem polskiego pochodzenia. Jest bratem kompozytora i pianisty Moritza Moszkowskiego.

Życie

Moszkowski urodził się w Pilicy, która należała do Kongresówki, w zamożnej, żydowskiej rodzinie polskiej, ale dorastał we Wrocławiu. Studiował w Berlinie i Heidelbergu. Później przeniósł się do Berlina, gdzie Julius Stettenheim zatrudnił go w swojej satyrycznej gazecie Berliner Wespen w latach 1877-1886.

Po rozbieżnościach ze Stettenheimem założył własne czasopismo Lustige Blätter, które osiągnęło wysoki nakład w czasach Republiki Weimarskiej.

Moszkowski był członkiem Towarzystwa Przyjaciół od 1892 roku. Był znaną postacią w berlińskim społeczeństwie i znał takie osobistości jak Albert Einstein. Moszkowski był jednym z pierwszych, którzy udostępnili teorię względności szerokiej publiczności w popularnonaukowy sposób.

Twórczość

Oprócz dzieł satyrycznych, w dorobku Moszkowskiego znajdują się liczne książki popularnonaukowe, zwłaszcza o języku i filozofii: Der Sprung über den Schatten (1917), Sokrates der Idiot (1917), Das Geheimnis der Sprache (1920), Die Welt von der Kehrseite (1920), Der Venuspark, Phantasien über Liebe und Philosophie (1920) i inne.

Był kolekcjonerem dowcipów i aforyzmów i opublikował Die Unsterbliche Kiste z "333 najlepszymi dowcipami w literaturze światowej (...) popieranymi i faworyzowanymi przez Aleksandra Moszkowskiego"; po tym nastąpiła druga część pod tytułem Die jüdische Kiste. Ponadto opublikowano Der Jüdische Witz und seine Philosophie z 399 przykładami. Jego zbiór dowcipów doczekał się ponad 100 wydań. W 1924 r. ukazała się Das Panorama meines Lebens.

Wyspy mądrości

Jednym z najbardziej znanych dzieł Moszkowskiego jest utopijna powieść Wyspy mądrości z 1922 roku, dzieło w tradycji Daniela Defoe i Jonathana Swifta, które wykorzystuje ramy wyprawy na nieznane, czasem zaawansowane technologicznie wyspy. W powieści pojawia się na przykład zegarek kieszonkowy z funkcją telefonu (rodzaj telefonu komórkowego), a Moszkowski opisuje przyspieszenie nowoczesnego, zaawansowanego technologicznie społeczeństwa informacyjnego. Opisuje również rodzaj holodeku, wirtualnej przestrzeni, w której wyświetlany jest trójwymiarowy film o powstaniu maszyn i zniewoleniu ludzkości.

Dzieła (wybór)

Anton Notenquetscher. Poemat satyryczny w czterech pieśniach Aleksandra Moszkowskiego. Z 23 ilustracjami Philippa Scharwenki. Cassel, Troll, 1875 (wersja zdigitalizowana)

Schultze i Müller w Pierścieniu Nibelunga. Szkice humorystyczne. Berlin i Berlin, Hofmann & Comp., 1911 i Hildesheim, Olms, 2013.

Nieśmiertelne pudełko. 333 najlepsze dowcipy w literaturze światowej. Zwolennik i faworyt Alexa. Moszkowski. Verlag der Lustigen Blätter, Berlin 1907.

Skrzynka żydowska. Druga część nieśmiertelnej szkatułki. 399 klejnotów autentycznie ustawionych przez Aleksandra Moszkowskiego. Verlag der Lustigen Blätter, Berlin 1911.

Einstein. Wgląd w jego świat myśli. Zdroworozsądkowe spostrzeżenia na temat teorii względności i nowego systemu świata opracowane na podstawie rozmów z Einsteinem. Hamburg, Hoffmann & Campe, 1921/1922, Digitalisat.

Wyspy mądrości. Opowieść o pełnej przygód podróży odkrywczej. Fontane, Berlin 1922 (wersja zdigitalizowana)

Park Wenus. Fantazje o miłości i filozofii. Fontane, Berlin 1923.

Tajemnica języka. Z wyżyn i głębin form wyrazu. (Dedykowane Waltherowi Rathenau.) Fontane, Berlin 1923.

Sokrates, idiota. Lekceważące studium. Eysler, Berlin 1927.

Literatura

Meyers Konversations-Lexikon, t. 8, Bibliographisches Institut, Lipsk 1928, s. 782-783.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności