Wikibiopedia

 

Jakub Ganezki

Jakub Ganezki (ros. Якуб Ганецкий, właściwie Jakow Stanisławowitsch Fürstenberg (Яков Станиславович Фюрстенберг), także Hanecki; * 15 marca 1879 w Warszawie; † 26 listopada 1937) był polskim i radzieckim rewolucjonistą.

Życie

Ganezki pochodził z polskiej rodziny przemysłowców o żydowskich korzeniach. Wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL) już w 1896 roku. W 1901 r. wyjechał do Niemiec, gdzie studiował w Berlinie, Heidelbergu i Zurychu. Jako towarzysz urodzonego w Polsce rewolucjonisty Feliksa Dzierżyńskiego, Ganezki był jednym ze współzałożycieli Polskiej Partii Socjaldemokratycznej. Odegrał wiodącą rolę w rewolucji 1905 roku w Polsce. W 1907 r. został członkiem Komitetu Centralnego Rosyjskiej Socjaldemokratycznej Partii Pracy.

W latach 1910. był ważnym towarzyszem rosyjskiego przywódcy rewolucyjnego Lenina, który wykorzystywał go jako mediatora m.in. z Polakami i Niemcami. W 1914 r. Ganezki zapewnił Leninowi zwolnienie z polskiego więzienia i tym samym umożliwił mu ucieczkę do Szwajcarii. Podczas I wojny światowej pracował jako partner i przedstawiciel Aleksandra Helphanda, pseudonim Parvus, w jego działalności handlowej w Danii i Szwecji i odegrał kluczową rolę w jego operacjach mających na celu wywołanie rewolucji w Rosji w celu obalenia cara, wspieranej przez niemieckie płatności pieniężne. Negocjował warunki podróży Lenina z powrotem do Rosji przez Niemcy i Szwecję z niemieckimi przedstawicielami w Danii, a także sam wziął udział w słynnej podróży kolejowej. Po rewolucji październikowej w 1917 r. Lenin sprowadził Ganezkiego do Rosji i mianował go szefem banku centralnego i wiceministrem finansów. Ganezki reprezentował również stronę rosyjską podczas pokoju ryskiego. W latach 1923-1930 Ganezki zajmował czołowe stanowisko w Ministerstwie Handlu Związku Radzieckiego, a w latach 1930-1935 był członkiem Prezydium Rady Najwyższej Gospodarki Narodowej RFSRR. Następnie został dyrektorem Muzeum Rewolucji ZSRR.

W 1937 r., podczas stalinowskich czystek, Ganezki został oskarżony o szpiegostwo na rzecz Polski i Niemiec, aresztowany i skazany na śmierć. Został rozstrzelany 26 listopada tego samego roku. Jego żonę i syna spotkał ten sam los, córka przeżyła 18 lat więzienia w Gułagu i wróciła do Moskwy po rehabilitacji w 1956 roku, gdzie zmarła w 1976 roku.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności