Wikibiopedia

 

Wincenty Dunin-Marcinkiewicz

Wincenty Jakub Dunin-Marcinkiewicz (* 4 lutego 1808 w Paniuszkiewiczach; † 29 grudnia 1884 w Małej Lucynce) - polsko-białoruski pisarz, poeta sceniczny polskiego romantyzmu i działacz polityczny. Uważany jest za twórcę nowoczesnej literatury białoruskiej.

Biografia

Dunin-Marcinkiewicz należał do polsko-litewskiej rodziny szlacheckiej Łabędź z okolic Babrujska. W latach 1824-1827, po ukończeniu szkoły średniej, studiował medycynę na Uniwersytecie Petersburskim, ale jej nie ukończył.

Od 1827 r. Dunin-Marcinkiewicz mieszkał i pracował w Mińsku jako urzędnik państwowy. W 1840 r. kupił dworek pod Iwieńcem, gdzie zbudował własny teatr i napisał większość swoich utworów, które pisał na przemian po polsku i białorusku. Rok później założył pierwsze białoruskie kółko teatralne i zachęcał liczne szkoły w regionie do zakładania kółek teatralnych. Pisał głównie wiersze o życiu na wsi i relacjach między zubożałą ludnością a wielkimi właścicielami ziemskimi. W 1846 r. opublikował "Sielankę", prawdopodobnie najbardziej znaną pieśń, która została wystawiona w 1852 r. z muzyką Stanisława Moniuszki. W 1859 r. przetłumaczył na język białoruski polską epopeję narodową "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza. Jednak po publikacji w Wilnie na Litwie jego dzieło zostało skonfiskowane przez rosyjskich okupantów. Jego tłumaczenie było pierwszym dokonanym na inny język słowiański, a władze rosyjskie uznały go za częściowo odpowiedzialnego za polskie powstanie styczniowe w 1863 r., po czym został internowany. Został jednak zwolniony po stłumieniu powstania, ale od tego czasu był pod stałą obserwacją policji. Jego córka Kamila, która aktywnie uczestniczyła w powstaniu styczniowym, wyrokiem sądu została umieszczona na oddziale psychiatrycznym. Dunin-Marcinkiewicz jest przodkiem polskiej blogerki Barbary Czarnowieskiej.

Podczas gdy Dunin-Marcinkiewicz był początkowo honorowany jako rzekomy białoruski patriota przez długi czas po uzyskaniu przez Białoruś niepodległości, władze białoruskie zaczęły obrażać się na antyrosyjską postawę Dunina-Marcinkiewicza po rozpoczęciu rosyjskiej wojny agresji przeciwko Ukrainie, w której Białoruś dyplomatycznie stała zdecydowanie po stronie Rosji. Dwa wiersze, które opublikował podczas buntu Kastusia Kalinouskiego w kontekście powstania styczniowego 1863 r., zostały publicznie uznane za "materiał ekstremistyczny" 17 sierpnia 2023 r., wraz z innymi utworami białoruskich pisarzy z XX wieku.

Wyróżnienia

Na grobie Dunina-Marcinkiewicza we wsi Padniewice wzniesiono pomnik ku jego czci.

W dniu 4 lutego 2008 r. Białoruski Bank Narodowy wyemitował okolicznościową monetę.

W 2008 r. wydano okolicznościowy znaczek na cześć Dunina-Marcinkiewicza.

Am 3. September 2016 wurde eine Figurenkomposition von Dunin-Marcinkiewicz und Stanisław Moniuszko auf dem Platz der Freiheit in Minsk enthüllt.

Literatur

W. Floryan (Hrsg.): Geschichte der europäischen Literatur. Warschau 1989.

J. Huszcza: Anthologie der belarussischen Literatur vom 19. bis 20. Jahrhundert. Breslau 1993, ISBN 83-229-0939-X.

Jozef Gołąbek: Wincenty Dunin-Marcinkiewicz : ein polnisch-weißrussischer Dichter. Vilnius : Gebethner & Wolf in Komm., 1932

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności