Kazimierz Dunin-Markiewicz

Kazimierz hrabia Dunin-Markiewicz (* 15 marca 1874 w Denikhovce, powiat Tarashcha, gubernia kijowska, Imperium Rosyjskie, obecnie Denykhivka, powiat Tetiiv, obwód kijowski, Ukraina; † 2 grudnia 1932 w Warszawie) był polskim malarzem portretowym, rodzajowym i pejzażowym, reżyserem teatralnym i autorem kilku sztuk teatralnych.

Życie

Dunin-Markiewicz pochodził z polskiego ziemiaństwa. Za przodka rodu Duninów uważa się niejakiego Piotra Dunina, który podobno wyemigrował z Danii do Polski za panowania króla Bolesława III Schiefmunda w XII wieku. Rodzina Dunin-Markiewiczów pierwotnie pochodziła z Kujaw, a później przeniosła się w Nowogródzkie. Posiadali majątki na Ukrainie (Żywotówka, Jastrzębnice, Różyn). Pierwszym małżeństwem Kazimierza było małżeństwo z Jadwigą Neyman († 1899). Z małżeństwa tego urodził się syn, Stanisław Dunin-Markiewicz (1896-?), który prawdopodobnie widnieje na obrazie jako ośmioletni chłopiec.

Dunin-Markiewicz początkowo studiował prawo na Uniwersytecie Kijowskim od 1892 roku i malarstwo w Kijowskiej Szkole Rysunku założonej przez Mykołę Muraszko. Od 1895 roku przeniósł się do Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu, gdzie poświęcił się wyłącznie sztukom pięknym. Tam w 1899 roku poznał swoją drugą żonę, irlandzką bojowniczkę o wolność Constance Markiewicz, z domu Goore-Booth, którą poślubił 29 września 1900 roku. Z tego małżeństwa urodziła się ich córka Maeve Alys. Od 1902 roku mieszkali w Dublinie.

Większość jego obrazów znajduje się w Dublinie, kilka jest wystawianych w Polsce (Muzeum Narodowe w Krakowie, kolekcja prywatna itp.). Jego talent jest szczególnie widoczny w dużych portretach olejnych dwóch polskich prezydentów Józefa Piłsudskiego i Stanisława Wojciechowskiego. Nazwisko Dunina-Markiewicza pozostało znane potomnym przede wszystkim dzięki jego drugiej żonie, Konstancji Markiewicz. Pod koniec życia Dunin-Markiewicz pracował w konsulacie amerykańskim w Warszawie oraz jako korespondent angielskich czasopism, takich jak London Daily News. Katalog raisonné jego twórczości literackiej i malarskiej nie został jeszcze opublikowany.

Twórczość literacka

Sztuki teatralne:

Smutna Komedia (Kijów)

Pamięć umarłych (Dublin 1909) [= Cześć poległym]

Powrót z Seymour (oryginał w języku angielskim)

Dzikie pola (1913)

Lilije polne (1916/17)

Sztuki teatralne, wspólnie z Mieczysławem Fijałkowskim:

Sprawa honorowa

Miłość czy pięść

Powieści:

Przemoc Krwi (1928)

W objęciach Melpomeny

Dzieła sztuki

Dublin, Miejska Galeria Sztuki Nowoczesnej: Inwestytura Orderu (duży obraz z 68 portretami); Dziewczyna irlandzka;

Londyn, Ambasada RP: Amour (1900);

Kraków, Muzeum Narodowe: Józef Piłsudski; Stanisław Wojciechowski;

Konstancja w bieli (1899); Chleb (tryptyk)

Kolekcja prywatna: kilka obrazów pejzażowych, w tym "Surfowanie w Irlandii"

Portret chłopca, Paryż 1902, olej na płótnie, 19×15 cali

Tajemniczy las i Portret kobiety były wystawiane w Krakowie.

Literatura

Markiewicz, Kasimir Dunin (hrabia). W: Hans Vollmer (red.): Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart. Założony przez Ulricha Thieme i Felixa Beckera. Tom 24: Mandere-Möhl. E. A. Seemann, Leipzig 1930, s. 117 (biblos.pk.edu.pl).

Markiewicz, Kasimir Dunin. In: Hans Vollmer (Hrsg.): Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler des XX. Jahrhunderts. Band 3: K-P. E. A. Seemann, Leipzig 1956, S. 327 (Textarchiv - Internet Archive - Leseprobe).

Swieykowski: Memoiren. 1905, S. 421; Museum Polskie. Kiew 1905, S. 101; Das Atelier. 37,.1906, S. 351 f. (mit Abb.).

Stefan Krzywoszewski: Długie zycie. 1947.

Mieczysław Fijałkowski: Usmiechy lat minionych. Kattowitz 1962, S. 260-269.

Arnold Szyfman: Labyrinth des Theaters. Warschau 1964, S. 216-220.

Hanna Dangel-Dowling: Kazimierz Dunin-Markiewicz: (Leben, Werk, polnisch-irische Beziehungen, Kutno-Thema). In: Kutno Regional Zeszyty Regionalne. Band 17, 2013, S. 123-162 (polnisch).

Lauren Arrington: Revolutionäre Leben. Constance and Casimir Markievicz. Princeton University Press, Princeton 2016, ISBN 978-1-4008-7418-7 (englisch, books.google.de - Leseprobe).

Iconographie

Liczne fotografie jego osoby można znaleźć w literaturze wtórnej oraz w książkach poświęconych Konstancji Markiewicz