Wikibiopedia

 

Lesław Bartelski

Lesław Marian Bartelski (* 8 września 1920 w Warszawie; † 27 marca 2006 w Warszawie) był polskim pisarzem, publicystą i krytykiem literackim. W swoich książkach non-fiction koncentrował się w szczególności na współczesnej literaturze polskiej i Powstaniu Warszawskim, w które był aktywnie zaangażowany. Jego córką jest krytyk literacki Agnieszka Baranowska.

Życie

Bartelski spędził dzieciństwo najpierw we Lwowie, a następnie w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów), gdzie od 1930 r. uczęszczał do gimnazjum. Od 1929 r. uczył się gry na fortepianie w konserwatorium muzycznym w Katowicach. W 1931 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie uczęszczał do gimnazjum i kontynuował edukację muzyczną do 1934 roku. Zadebiutował jako uczeń gimnazjum opowiadaniem W rzymskim cyrku, które ukazało się w czasopiśmie Płomyk w 1936 roku. Po maturze w 1938 r. studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim.

Podczas inwazji na Polskę we wrześniu 1939 r. brał udział w obronie Warszawy jako ochotnik i na krótko dostał się do niewoli. Po ucieczce wrócił do Warszawy i od 1941 r. aktywnie działał w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej. Ponadto od 1942 r. kontynuował studia prawnicze w podziemiu, a w 1943 r. rozpoczął studia ekonomiczne. Jednocześnie od 1942 do 1944 r. był członkiem grupy literackiej Sztuka i Naród, a od jesieni 1943 r. członkiem redakcji miesięcznika o tej samej nazwie. W 1944 r. ukończył kurs dla korespondentów wojennych, walczył w Powstaniu Warszawskim, a po jego stłumieniu został wywieziony na roboty przymusowe do Świdnicy. Stamtąd udało mu się uciec do Częstochowy, gdzie od grudnia 1944 r. do stycznia 1945 r. był oficerem w biurze informacji i propagandy Armii Krajowej. Po wyzwoleniu miasta powrócił do Warszawy w lutym 1945 r. i najpierw studiował ekonomię na Uniwersytecie Łódzkim, a następnie prawo na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1948 r. uzyskał tytuł magistra.

W 1945 roku został przyjęty do Stowarzyszenia Literatów Polskich, a w latach 1945-1948 pracował jako dziennikarz w gazetach Chłopi, Dziennik Ludowy, Kobiety Dzisiejszej, Polska Zbrojna i Nowiny Literackie. W latach 1949-1951 kierował redakcją audycji poetyckich w Polskim Radiu, z którym później również współpracował. W latach 1951-1952 był zatrudniony jako asystent na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Od lat 50. do 70. współpracował z tygodnikami "Życie Literackie", "Wieś", "Nowa Kultura" i "Kultura", publikował także w "Nowych Książkach", "Tygodniku Zachodnim", "Stolicy", "Widnokręgach", "Argumentach", "Expressie Wieczornym", a na początku lat 80. w "Panoramie Polskiej".

Prowadził także wykłady na temat współczesnej literatury polskiej, m.in. w Berlinie, Jenie i Lipsku w 1966, w Sztokholmie i Uppsali w 1971 oraz na Uniwersytecie Warszawskim w 1971 i 1977. Był także inicjatorem i organizatorem Warszawskiego Festiwalu Poezji w latach 1972-1977.

W latach 1976-1983 był członkiem Rady Naukowej Instytutu Kultury Ministerstwa Kultury i Sztuki. Od lat 60. do 80. działał również w kilku organizacjach non-profit, takich jak Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Związek Bojowników o Wolność i Demokrację oraz Prezydium Komitetu Budowy Szpitala Pomnika Centrum Zdrowia Dziecka. W latach 1969-1984 był członkiem Warszawskiej Rady Narodowej.

W latach 1993-1997 wykładał kulturę i sztukę XX wieku w I Wyższej Szkole Biznesu w Warszawie. Następnie współpracował z tygodnikiem Południe.

Prace

Poezja

Przeciw zagładzie. Poemat, 1948

Patrouille zwischen den Mauern, 1949

Kinder von Warschau, 1973

Warschauer Liederbuch. Gedichte 1944-1994, 1996

Prosa

Menschen von jenseits des Flusses, 1951

Ort der Geburt, 1953

Jona. Erzählungen, 1956

Zweifache Landschaft, 1958

Straße zum Glockner, 1959

Kranz, 1962

Goldene Magmudia, 1962

Seegras. Roman, 1964

Glut. Eine Erzählung aus dem Jahre 1863, 1965

Mickiewicz im Osten. Eine dokumentarische Erzählung über die letzten Lebensjahre von Adam Mickeiwicz, 1966

Zwiegespräch mit dem Schatten. Roman, 1968

Der Sonntag ohne Glocken. Authentische Geschichten, 1973

Blutige Blicke. Roman, Band 1 und 2: 1975, Band 3: 1987

Garten Eden. Roman, 1978

Zeit der Schlachten: die Geschichte der AK von Juli 1943 bis Januar 1944, 1993

Mokotow: Warschauer Thermopylen 1944, 1998

Ghetto: Warschauer Thermopylen 1943, 1999

Praga: Warschauer Thermopylen 1944, 2000

"Obroca": Warschauer Thermopylen 1944, 2002

Literarische Thermopylen: Polen 1939-1945, 2002

Dramen

Bevor die Sonne aufgeht. Ein Theaterstück in 3 Akten, 1956

Reportagen

Kania, 1951

Schild über der Stadt, 1952

Essays und Sachbücher

Genealogie der Überlebenden. Skizzen zu den Jahren 1939-1944, 1963

Reiter aus Madara. Skizzen über das bulgarische Land, 1963

Polnische Gegenwartsschriftsteller. Ein Leitfaden für Buchhändler, 1965

Warschauer Aufstand, 1965

Dąbrowska, 1966

Im Kreis der Lieben. Skizzen für Porträts, 1967

Der Kampf um Warschau, 1968

Polnische zeitgenössische Schriftsteller. Informator 1944-1968, 1970; 2. Aufl. 1972; 3. Aufl. 1977

Żurkowski, 1970

Mokotow 1944, 1971

In Mokotow 1939-1945, 1971

Mit dem Kopf auf einem Gewehr, 1974

Silhouetten zeitgenössischer polnischer Schriftsteller, 1975

Lebendige Erinnerung, 1977

Janusz Kusociński, 1979

Schatten des Krieges. Essays, 1983

Das Lied der Unabhängigkeit. Schriftsteller und Ereignisse 1939-1942, 1988

Warschauer Aufstand, 1989

Heimatarmee, Band 1, 1990

Das Regiment "Baszta" der Heimatarmee, 1990

Das Kreuz der Heimatarmee. Historischer Abriss, 1993

Alles über den Warschauer Aufstand. Lexikon, 1994

Polnische Gegenwartsschriftsteller 1939-1991, Lexikon, 1995

Im Zeichen der Baszta. Erinnerungen und Überlegungen, 1997

Ale zabaffa!, 2006

Auszeichnungen (Auswahl)

1966: Ritterkreuz Polonia Restituta

1972: Offizierskreuz Polonia Restituta

1980: Komturkreuz Polonia Restituta

2002: Komturkreuz mit Stern Polonia Restituta

Literatur

Alicja Szałagan: Bartelski Lesław Marian. In: Zeitgenössische polnische Schriftsteller und Literaturwissenschaftler. Band 1: A-B. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warschau 1994, ISBN 83-02-05445-3, S. 108-112.

Alicja Szałagan: Bartelski Lesław Marian. In: Współczescze polscy pisarze i badacze literatury. Band zehn: Ż und Ergänzungen zu den Bänden 1-9. Stiftung Akademie der Geisteswissenschaften, Warschau 2007, ISBN 978-83-8934894-4, S. 129-130.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności