Julius Margolin (ros. Юлий (Юлиус) Борисович Марголин), (14 października 1900 w Pińsku - 21 stycznia 1971 w Tel Awiwie) był filozofem, rosyjskojęzycznym pisarzem i działaczem syjonistycznym. Napisał szeroko uznaną książkę o swoim pięcioletnim uwięzieniu w sowieckim gułagu.
Margolin urodził się w żydowskiej rodzinie w Pińsku (zachodnia Białoruś, wówczas część Imperium Rosyjskiego). W latach 1915-1922 mieszkał w Jekaterynosławiu, dzisiejszym Dnieprze. Od 1923 r. studiował filozofię na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie. W 1926 r. ożenił się w Łodzi z Evą Spektor, doktorem filozofii, a w tym samym roku urodził się ich syn Ephraim Margolin. Margolin ukończył studia doktoranckie w Berlinie w 1929 r. z rozprawą na temat podstawowych zjawisk świadomości intencjonalnej. Następnie osiedlił się w Łodzi, skąd w 1936 roku wyemigrował do Palestyny.
Późnym latem 1939 roku odwiedził Łódź, gdzie zaskoczyła go niemiecka inwazja na Polskę. Mając nadzieję dotrzeć do rumuńskiego miasta portowego Konstanca i wyruszyć do Palestyny, uciekł na wschód. Kiedy dotarł do rumuńskiej granicy, była ona już zamknięta. Polacy i Rumuni wspólnie sprawdzali uchodźców i zawracali Żydów. Margolin udał się do rodzinnego Pińska, gdzie mieszkali jego rodzice. Tutaj doświadczył sowieckiej inwazji. Władze sowieckie odmówiły mu opuszczenia kraju, mimo że posiadał ważne dokumenty do Palestyny. W czerwcu 1940 r. sowiecki sąd skazał Margolina na pięć lat więzienia za "nielegalny pobyt w Związku Radzieckim". Wraz z wieloma innymi "społecznie niebezpiecznymi elementami" został deportowany przez NKWD do obozu pracy na północnym brzegu jeziora Onega. Przeżył i został zwolniony w czerwcu 1945 roku. Następnie spędził około ośmiu miesięcy w Sławgorodzie na Dalekim Wschodzie Związku Radzieckiego. Później napisał o tym artykuł zatytułowany "Cud w Sławgorodzie". Jako obywatelowi polskiemu pozwolono mu wrócić do Polski w 1946 r., skąd udał się do Palestyny. Natychmiast zaczął spisywać swoje wspomnienia z Gułagu i ukończył rękopis w 1947 roku.
Jego manuskrypt został odrzucony przez izraelskich wydawców. Skrócona wersja francuska została opublikowana we Francji w 1949 roku. Rosyjskie wydanie podróży zostało opublikowane w 1952 roku przez wydawnictwo Chekhov w Nowym Jorku, prowadzone przez rosyjskich emigrantów, również w skróconej formie pod tytułem "Putešestvie v stranu ZĖ-KA" ("Podróż do krainy Zek" - zek to potoczne słowo oznaczające więźnia). Margolin publikował również poszczególne rozdziały swojego rękopisu w różnych czasopismach. Pierwsze niemieckie wydanie ukazało się w 1965 r. nakładem prawicowo-katolickiego wydawnictwa Pfeiffer-Verlag. Zostało ono skrócone o fragmenty, które wskazywały na odpowiedzialność Niemiec za wojnę i prześladowania.
W 1951 r. Margolin zeznawał jako świadek na korzyść powoda w procesie o zniesławienie wytoczonym przez pisarza Davida Rousseta przeciwko komunistycznemu magazynowi Les Lettres françaises, potwierdzając szczegółowo istnienie sowieckich obozów koncentracyjnych. Rousset wygrał sprawę.
La condition inhumaine. Cinq ans dans les camps de concentration Sovietiques (Nieludzkie warunki. Pięć lat w sowieckich obozach koncentracyjnych)
Putešestvie v stranu zė-ka. Wydawnictwo Czechow, Nowy Jork 1952.
Kilka przedruków
Przetrwanie jest wszystkim. Zapiski z sowieckich obozów. Wydawnictwo J. Pfeiffer, Monachium 1965.
Putešestvie v stranu zė-ka. Tel'-Aviv: Maoz, Sionistskoe Nacional'noe Dviženie, 1997.
Voyage au pays des Ze-Ka. Paris: Le Bruit de Temps, 2010 (Pierwsze pełne wydanie. Ponad jedna trzecia tekstu nigdy wcześniej nie została opublikowana).
Journey to the Land of the Camps. Suhrkamp Verlag, Berlin 2013, ISBN 978-3518424063. Recenzja w Der Spiegel
Podróż do krainy obozów. Sękowa, Wydawnictwo Czarne 2013.
2020 - Podróż do krainy zeków i z powrotem. Wspomnienia z Gułagu. Przetłumaczone przez Stefani Hoffman. Przedmowa Timothy'ego Snydera. Wstęp Katherine R. Jolluck. Nowy Jork 2020.
Podstawowe zjawiska świadomości międzynarodowej. Berlin 1929.
Čudo v Slavgorode (Cud w Sławogrodzie). W: Novoe russkoe slovo, Nowy Jork, 5 grudnia 1963.
Povest' tysjačeletij. Sžatyj očerk istorii evrejskogo naroda (Narracja tysiącleci. Krótki szkic historii narodu żydowskiego). Telʹ-Aviv: Obščestvo po uvekovečeniju pamjati d-ra Julija Borisoviča Margolina, 1973.
Nesobrannoe (Uncollected). Izrael (bez miejsca) 1975.
Nad mertvym morem (Over the Dead Sea). Tel'-Aviv, 1980.
Dwie formy reżimu totalitarnego. Czy można porównać obozy hitlerowskie i sowieckie? In Osteuropa Jg. 64, H. 11/12-2014. p. 81-89.