Wikibiopedia

 

Wanda Bibrowicz

Wanda Bibrowicz (* 3 czerwca 1878 w Grätz koło Poznania; † 2 lipca 1954 w Dreźnie) była polską artystką, rzemieślniczką i nauczycielką sztuki, która kształciła się w malarstwie i tkaniu obrazów. Była założycielką Śląskich Warsztatów Tkactwa Artystycznego w Oberschreiberhau (Śląsk) w 1911 roku i współzałożycielką Warsztatów Tkactwa Obrazowego w Pillnitz w 1919 roku. Większość jej prac można zaklasyfikować do secesji i art deco.

Życie

Wanda Bibrowicz była córką zamożnego browarnika i ziemianina Stanisława Bibrowicza i jego żony Marii Tadrzyńskiej. Już jako dziecko przejawiała talent plastyczny. W 1896 roku wstąpiła do Królewskiej Szkoły Rzemiosł Artystycznych we Wrocławiu, by uczyć się malarstwa portretowego. Tam była jedną z pierwszych uczennic Maxa Wislicenusa, który właśnie został powołany do szkoły i który ostatecznie wprowadził ją do tkactwa artystycznego w 1903 roku. Od 1904 r. pracowała jako "asystentka techniczna" w nowym warsztacie tkackim założonym przez Maxa Wislicenusa z inicjatywy Hansa Poelziga, ówczesnego dyrektora Szkoły Rzemiosł Artystycznych. Niezbędną wiedzę i umiejętności zdobyła dzięki dodatkowym studiom w Monachium i Berlinie.

W 1911 roku Wanda Bibrowicz z powodów osobistych zrezygnowała z posady nauczycielki w tej pracowni włókienniczej, przeniosła się do Schreiberhau w Karkonoszach i założyła tam własną pracownię tkactwa artystycznego, którą prowadziła do 1919 roku. W tym samym roku, za namową Hansa Poelziga, przeniosła się do Drezna i wraz z Maxem Wislicenusem założyła "Werkstätten für Bildwirkerei Schloß Pillnitz" w Nowym Pałacu Pillnitz, który istniał do 1952 r. W 1931 r. przejęła kierownictwo klasy tkackiej w Drezdeńskiej Akademii Sztuki i Rzemiosła (późniejszej Państwowej Szkole Mistrzów Rzemiosła). W czasach narodowego socjalizmu została wpisana na listę osób uhonorowanych przez Boga na krótko przed końcem wojny, a po II wojnie światowej popadła w zapomnienie i przez kilka ostatnich lat żyła w ubóstwie. W 1949 r. wyszła za mąż za starszego o 17 lat Maxa Wislicenusa, wdowca od 1948 r., z którym przez wiele lat pozostawała w bliskich relacjach. Wanda Bibrowicz zmarła w Dreźnie latem 1954 r. w wieku 77 lat i została pochowana na starym cmentarzu Hosterwitz przy kościele Maria am Wasser. Kilka lat później u jej boku spoczął Max Wislicenus. Bibrowicz zapisała dzieło swojego życia państwu.

Zakład

Swoje pierwsze gobeliny, głównie z motywami zwierzęcymi i roślinnymi, artystka tworzyła od 1904/1905 roku, ale to przede wszystkim w pierwszej fazie twórczości poświęciła się warsztatowi w Breslau, w którym - głównie na podstawie projektów Maxa Wislicenusa - powstawały zarówno mniejsze prace, jak i wielkoformatowe zlecenia na dekorację reprezentacyjnych pomieszczeń budynków użyteczności publicznej. Wanda Bibrowicz była zaangażowana m.in. w powstanie wieloczęściowego gobelinu dla urzędu stanu cywilnego ratusza w Löwenbergu na Dolnym Śląsku, który został utkany ok. 1909 r. Jeden z gobelinów zaginął, ale dwa pozostałe zachowały się w dobrym stanie na miejscu. Stworzyła również gobelin do sali reprezentacyjnej Królewskiego Gmachu Rządowego we Wrocławiu (obecnie Muzeum Narodowe) około 1910 roku, a w okresie Oberschreiberhauer stworzyła gobelin Święty Franciszek z Asyżu w 1914 roku. Franciszka z Asyżu z 1914 roku, który później trafił do mecenasa sztuki Alberta Neissera i pozostał w jego willi we Wrocławiu, kiedy w 1918 roku został przejęty przez Śląskie Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności. Został zniszczony podczas II wojny światowej.

Z dużego cyklu gobelinów ratzeburskich, rozpoczętego w Oberschreiberhau w 1914 r. i ukończonego w Pillnitz w 1921 r., obejmującego łącznie jedenaście gobelinów do sali posiedzeń ratzeburskiego ratusza, pięć nosi sygnet WB Wandy Bibrowicz, a dwa sygnet ED Emila Doeplera, a Muzeum Sztuki Dekoracyjnej w Dreźnie posiada dużą kolekcję dzieł Wandy Bibrowicz i o niej.

Dzieła

1910: Cztery pawie na drzewie, (Ketterer, 191. aukcja, nr 1032)

1905: Koty

1905: Sowa na drzewie

1908: Rajski ptak

1908: Biały kruk, Łódź, Muzeum Włókiennictwa

1914: Święty Franciszek z Asyżu (oryginał, zniszczony)

1914/21: Cykl gobelinów z Ratzeburga, 11 gobelinów, Ratzeburg, Altes Kreishaus

1916: Pokój

1917: Św.

1920: Latające czaple

1920: Biały jeleń

1921: Święty Hubert, trzyczęściowy gobelin dla Tharandt Forestry College

1921: Polowanie

1921: Saksoński gobelin dla rządu Saksonii (zaginiony w 1945 r.)

1926: Święty Franciszek z Asyżu (replika), Pillnitz, Muzeum Rzemiosła Artystycznego

1929: Gobelin dla ratusza w Plauen

1930: Leśna bajka

1933: Dobry Pasterz dla nowego kościoła katolickiego w Heidenau

1938: Modlące się kobiety

1939: Rübezahl

1940: Śpiewający las

1940: Gazele

1940: Sokoły II (Srebrny Medal na Międzynarodowej Wystawie w Monza, 1941)

1940/45: Dywan z zamku Pillnitz (zachowany później w Ameryce Południowej)

1945: Chwała muzyki

Uczniowie

Annemarie Heuer-Stauß

Else Jaskolla

Alice Kalenbach

Frieda Körner

Henny Luniatschek

Luise Nehmitz

Berti Rosenberg

Margarete Ryschka

Richard Sander (1906-1987)

Grete Zeht, "która udała się do Ober-Schreiberhau razem z Bibrowiczem w 1911 r."

Nekrolog

Historyk sztuki Heinrich Mock napisał w swoim nekrologu w 1954 roku:

Publikacje

Coś o dziewiarstwie obrazkowym. W: Prometheus. 31 (1920), s. 209-211 (wersja zdigitalizowana).

Max Wislicenus. W: Wystawa Maxa Wislicenusa. Drezno 1955/56 (wersja zdigitalizowana).

Literatura

Bibrowicz, Wanda. W: Hans Vollmer (red.): Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler des XX. Jahrhunderts. Tom 1: A-D. E. A. Seemann, Leipzig 1953, s. 206 (Archiwum tekstów - Internet Archive - Reading sample).

Aleksandra Bibrowicz-Sikorska et al: Życie i twórczość Wandy Bibrowicz. Konferencja międzynarodowa. Kamienna Góra 15 października 2004 (jęz. polski i niemiecki), tamże:

Aleksandra Bibrowicz-Sikorska: Spotkanie z Wandą, s. 73 i nast.

Hanns Herpich: Wanda Bibrowicz i jej czas, s. 76 i nast.

Ewa Maria Poradowska-Werszler: Życie i twórczość Wandy Bibrowicz, s. 83 i nast.

Kerstin Stöver: Wanda Bibrowicz i Warsztaty Sztuki Obrazu w Pillnitz, s. 91 i nast.

Michael Jędrzejewski: Z dziejów wrocławskich uczelni artystycznych, s. 102 i nast.

Róża Klijanowicz: Tkaniny w zbiorach Dolnośląskiego Muzeum Sztuki Tkackiej w Kamiennej Górze/Landeshut i. Schl., s. 109 i nast.

Norbert Zawisza: Refleksje nad życiem i twórczością Wandy Bibrowicz, s. 113 i nast.

Klaus Werner: Transgraniczna współpraca kulturalna, s. 132 i nast.

Johanna Brade (red.): Warsztaty nowoczesności. Nauczyciele i studenci Akademii Wrocławskiej 1903-1932, Janos Stekovics: Halle/Saale 2004.

W. D. (tj. Werner Dopp): Czy tkactwo gobelinowe wymiera? W: Bildende Kunst, Berlin, 7/1958, s. 231.

Bettina Feistel-Rohmeder: Gobeliny Wandy Bibrowicz. W: Das Bild. 8 (1938) 236 f.

Konrad Hahm: Gobeliny Wandy Bibrowicz. In: Die Kunst. 72 (1934) S. 49-53.

Petra Hölscher: Akademia Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu. Ścieżki szkoły artystycznej 1791-1932. Ludwig, Kiel 2003 (zawartość).

Ursula Kirchner: Tkane ręcznie. Hitzeroth Verlag, Marburg 1986.

Heinrich Mock: Ona wpłynęła na linię dekoracyjną. Pamięci Wandy Bibrowicz, mistrzyni tkania obrazów z Pillnitz. W: Sächsisches Tageblatt. 9 (1954) nr 190 z 12 sierpnia 1954 (wersja zdigitalizowana)

Ewa Maria Poradowska Werszler: W kręgu sztuki Wandy Bibrowicz. Wrocław 2001 (wersja online).

Karl Schaefer: Realizacje malarskie Wandy Bibrowicz. W: Sztuka dekoracyjna. Ilustrowany magazyn sztuki użytkowej. Vol. 19, t. 24, 1915/16, s. 397-400.

Alfred Schellenberg: Warsztaty dziewiarstwa obrazowego w Pillnitz i ich śląska prehistoria. W: Schlesische Monatshefte. 2, 1925, nr 9, s. 473-480.

Katarzyna Sonntag: Twórcza współpraca czy artystyczna zależność? Tkactwo gobelinowe polsko-niemieckiej pary artystów Maxa Wislicenusa i Wandy Bibrowicz. W: Burcu Dogramaci (red.): Textile Moderne / Textile Modernism. Böhlau, Wiedeń / Kolonia / Weimar 2019, s. 337-347.

Ksenia Stanicka-Brzezicka: Ucieczki Wandy Bibrowicz. Tkaczka w Schreiberhau (Szklarska Poręba) 1911-1919. W: Małgorzata Omilanowska, Beate Störtkuhl (red.): Stadtfluchten/Ucieczki z miasta (= The Common World Cultural Heritage - Wspólne Dziedzictwo. Vol. 7) Warszawa 2011, s. 201-211.

Kerstin Stöver: Wanda Bibrowicz i "Warsztaty Dziergania Obrazów w Pillnitz". W: Rocznik Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie. Reports, Contributions 2006/2007. vol. 33, pp. 71-80.

Elisabeth Thormann: Dziewiarstwo obrazowe szkoły artystycznej w Breslau, Śląsk 1908/1909.

Felix Zimmermann: Gobeliny Wandy Bibrowicz. W: Die Kunst. Miesięcznik poświęcony sztukom pięknym i stosowanym. 1920, H. 42, S. 312-319.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności