Wikibiopedia

 

Tova Berlinski

Tova Berlinski (hebr. טובה ברלינסקי; 20 kwietnia 1915 w Oświęcimiu - 16 stycznia 2022 w Jerozolimie) była urodzoną w Polsce izraelską malarką, uważaną za nestorkę jerozolimskiej społeczności malarskiej.

Życie i kariera

Berlinski urodziła się jako Gusta Wolf w Oświęcimiu w 1915 r., córka chasyda i właściciela sklepu meblowego Samuela Wolfa i Gizeli z domu Horowitz. Była najstarszą z sześciorga rodzeństwa.

Swojego męża Elijaha poznała dzięki zaangażowaniu w młodzieżowy ruch syjonistyczny. Dziesięć dni po ślubie w 1938 r. wyjechali z Polski do ówczesnego Mandatu Palestyny, aby dołączyć do pionierów zakładających Izrael. Przyjechali jako nielegalni imigranci, aby uniknąć brytyjskich władz, które w tym czasie ograniczały żydowską imigrację. Artystka utrzymywała kontakt z rodziną w Polsce tak długo, jak było to możliwe. Podczas II wojny światowej jej rodzina zginęła w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau w Polsce.

Jej pierwotną pasją był teatr. Malować zaczęła w wieku 38 lat. W latach 1953-1957 studiowała w Bezalel Academy of Arts w Jerozolimie, później także w Paryżu u Andre Lhote'a i Henriego Goetza, gdzie pozostawała w kręgu ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Do 1952 roku mieszkała w Tel Awiwie. Następnie mieszkała i pracowała w Jerozolimie. W 1963 r. otrzymała Nagrodę Jerozolimską, a w 2000 r. Nagrodę Mordechaja Isz Szaloma za całokształt twórczości i znaczący wkład w rozwój sztuki, a w latach 1965-1984 była wykładowcą na Uniwersytecie Ludowym Beit Ha'Am Bezalel. Udzielała również prywatnych lekcji w swoim własnym studio. W 1974 roku dołączyła do grupy Aklim. W latach 1982-1984 była członkiem grupy Radius.

W 1984 roku artystka po raz pierwszy od wyjazdu z Polski odwiedziła swoje rodzinne miasto Oświęcim. Później odwiedzała je kilkakrotnie, nie chcąc kojarzyć miasta jedynie z historią istniejącego tu obozu koncentracyjnego i pragnąc podkreślić znaczenie swoich wspomnień ze szczęśliwego dzieciństwa w tym mieście. Berlinski zmarła 16 stycznia 2022 roku w Jerozolimie w wieku 106 lat.

Praca

Początkowo obrazy Berlinski były pełne światła i koloru. Na początku swojej kariery artystka była zafascynowana kolorowymi rysunkami dzieci, później tworzyła barwne abstrakcje i pejzaże. Z czasem w twórczości artystki pojawiły się motywy figuratywne.

Jej obrazy z lat 60. i 70. ukazują wpływ przeszłości Oświęcimia, który artystka wspomina jako piękne miasto i przypomnienie idyllicznego krajobrazu z dzieciństwa. Obrazy te prezentują abstrakcyjny styl z kontrastującymi kolorami i czarnymi konturami. Obrazy z tego okresu zawierają również rozmyte postacie, które nawiązują do członków rodziny, którzy zginęli w Holokauście.

Jednak dopiero w latach 70. artystka zaczęła bezpośrednio zajmować się tematem Holokaustu. Jej obrazy stawały się coraz bardziej abstrakcyjne i powstawały większe obszary kolorów. W latach 70. kolory stały się bardziej umiarkowane i monochromatyczne, ale obszary koloru rosły i rozprzestrzeniały się na całej powierzchni obrazu. Berlinski często malowała zamknięte okna i widoki widoczne przez zamknięte okiennice.

Późniejsze izraelskie krajobrazy z wysokimi cyprysami i skałami sprawiają wrażenie surowości i pustki. Puste krzesła przedstawiane są w minimalistycznych martwych naturach. W portretach członkowie rodziny pojawiają się z rozmytymi i blaknącymi rysami lub twarzami, które zanikają w geometryczne wzory - jest to refleksja nad utratą opiekuna. Później ciemne, często czarne kwiaty stają się głównym motywem obrazów Berlinski, które często poświęcone są rodzicom i rodzeństwu zamordowanym w Auschwitz. Berlinski wystawiała swoje prace m.in. w Izraelu, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i Holandii. W styczniu 2006 roku jej prace zostały po raz pierwszy pokazane w Polsce na wystawie zatytułowanej "O miłości i śmierci" w Galerii Miejskiej Arsenał w Poznaniu. W tym samym roku prezentowane były również w Centrum Żydowskim w Oświęcimiu i Centrum Kultury Żydowskiej w Krakowie.

W 2006 roku Berlinski podarowała jedną ze swoich prac Muzeum Auschwitz-Birkenau. Jest to obraz bez tytułu przedstawiający pojedynczy szary kwiat w szklanym wazonie. Kompozycja o wymiarach 100 × 70 cm w odcieniach szarości i czerni została wykonana techniką mieszaną na papierze. Rok później artysta przekazał dwa obrazy do kolekcji Centrum Żydowskiego w Oświęcimiu.

Wystawy indywidualne (wybór)

1967: Galeria Sztuki Chemerinsky'ego, Tel Awiw

1975: "Pastel 1975", Galeria Debel, Jerozolima

1976: Galeria Debel, Jerozolima

1991: "Pastel na papierze", Galeria Sary Levi, Tel Awiw

1992: Obraz olejny, Jerozolima

1995: "Czarne kwiaty", Muzeum Izraela, Jerozolima

1995: Muzeum Sztuki Herzeliya, Herzeliya

1999: Galeria Artspace, Jerozolima

2002: Rysunki i obrazy olejne, Jerozolima

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności