Rotraut Susanne Berner (* 26 sierpnia 1948 w Stuttgarcie) - niemiecka projektantka graficzna, ilustratorka i autorka książek dla dzieci.
Rotraut Susanne Berner studiowała w latach 1969-1971 gazetoznawstwo i historię teatru na Uniwersytecie Ludwika Maksymiliana w Monachium, a następnie do 1975 r. projektowanie graficzne na Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Monachium. W latach 1975-1977 pracowała w wydawnictwach reklamowych. W latach 1977-1988 pracowała jako niezależny ilustrator, projektant książek i autor w Monachium, a od 1988 do 2003 r. w Heidelbergu. Od 2003 r. mieszka w Monachium jako niezależna artystka. Jest jedną z najbardziej znanych współczesnych ilustratorek i projektantek książek poza krajami niemieckojęzycznymi. Zajmuje się głównie projektowaniem ilustracji książkowych i okładek dla dorosłych i dzieci. Od 1994 r. coraz częściej publikuje książki z własnymi tekstami i opowiadaniami.
Bardzo dobrze znane są jej książki Karlchen i pięć książek Wimmela: Zimowa księga Wimmela, Wiosenna księga Wimmela, Letnia księga Wimmela, Jesienna księga Wimmela i Nocna księga Wimmela, których akcja rozgrywa się w fikcyjnym miasteczku Wimmlingen. Cecha szczególna: różne postaci pojawiają się wielokrotnie i rozwijają się z tomu na tom, np. chłopiec z przedszkolaka staje się uczniem, kobieta najpierw jest w ciąży, a w następnym tomie podróżuje z wózkiem.
W 2007 r. zwróciła na siebie uwagę decyzją o niepublikowaniu swoich prac (książek Wimmela) w USA, mimo że straciłaby na tym zysk finansowy. Powodem tej decyzji były żądania powstrzymania się od przedstawiania nagości w pracy, ponieważ w USA w niektórych przypadkach obowiązują inne koncepcje publicznie widocznej nagości. Z kolei Berner uważał, że decyzja o przedstawieniu nagości jest wyrazem wolności artystycznej, która nie musi być podporządkowana pruderii.
Seria książek została wydana bez cenzury przez amerykańskie wydawnictwo Chronicle Books jesienią 2008 roku.
Berner była nowym redaktorem serii Die Tollen Hefte w latach 2013-2019 - zastąpiła na tym stanowisku swojego męża Armina Abmeiera, który zmarł w 2012 r. Jest współzałożycielką Stiftung Illustration w Troisdorfie. W 2022 r. Berner wraz z Christophem Riegerem i Kirsten Winderlich jest członkiem jury nagrody specjalnej Niemieckiej Nagrody Literackiej dla Młodzieży.
Wzorem dla Bernera był m.in. ilustrator Kästnera Walter Trier. Rysuje postacie i przedmioty głównie czarnym ołówkiem konturowym, a koloruje gwaszem, pastelami i kolorowymi kredkami. Jej rysunki, które cieszą się dużą rozpoznawalnością, zostały opisane jako "bardzo wyraźne, o wyraźnych konturach, przyjazne dzieciom, trochę naiwne".
1989-1997: udział w Biennale Ilustracji w Bratysławie
1991: Wystawa indywidualna Galerie Satire, Heidelberg
1992: Wystawa indywidualna Stadtmuseum Ludwigshafen
1994, 1997: Triennale Rysunku Komiksowego, Pałac Letni w Greiz
1996: Indywidualna wystawa sztuki książkowej w Bibliotece Publicznej w Heidelbergu
1996: Wspólna wystawa z Volkerem Pfüllerem Dwie podpórki do książek w Muzeum Miejskim w Monachium
1996: Wystawa indywidualna w Deutsche Bibliothek Leipzig (katalog: Leib- und Magengedichte, MaroVerlag)
1998: Wystawa indywidualna "Sztuka książki", Deutsche Bibliothek Frankfurt
2001: Wystawa indywidualna w Kunstverein Tauberbischofsheim: Grafika w sztuce książki
2002: Wystawa indywidualna w Kunstverein w Saarbrücken i w Denkmalschmiede Höfgen
2003: Wystawa w Międzynarodowej Bibliotece dla Młodzieży Blutenburg w Monachium
2008/2009: Alfabet i ołówek. 30 sierpnia 2008 r. - 12 października 2008 r.: Muzeum Książki Obrazkowej w Troisdorfie; 8 listopada 2008 r. - 1 lutego 2009 r.: Galeria Miasta Fellbach koło Stuttgartu
2018: Wystawa z okazji 70. urodzin Sammel & Surium w Wilhelm Busch - Niemieckim Muzeum Karykatury i Rysunku
1983: Nagroda Celestino Piatti
1984: Niemiecka Nagroda Literacka dla Młodzieży za Sonntagskind (wraz z Gudrun Mebs)
1996: Niemiecka Nagroda Literacka dla Młodzieży za książkę Als die Welt noch jung war (wraz z Jürgiem Schubigerem)
1997 i 2001: Zilveren Penseel (Holenderska Nagroda za Ilustrację) za The Adventure i The Princess Comes at Four (wraz z Wolfdietrichem Schnurre)
1998: Najlepsze 7 książek dla młodych czytelników (Deutschlandfunk/Focus) dla Nuni autorstwa Fritza Mühlenwega-
1998: Niemiecka Nagroda Literacka dla Młodzieży za książkę Bloße Hände (z Bartem Moeyaertem)
1999: 7 najlepszych książek dla młodych czytelników (Deutschlandfunk/Focus) za Dunkel war's, der Mond schien helle
1999: Książka Miesiąca Grudnia (Niemiecka Akademia Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej, Volkach) za Dunkel war's, der Mond schien helle
2000: Nagroda Schnabelstehera za film "Księżniczka przychodzi o czwartej" (z Wolfdietrichem Schnurre)
2000, 2002, 2004: nominacja do Medalu Hansa Christiana Andersena
2000: LUCHS Mai za film "Księżniczka przychodzi o czwartej" (z Wolfdietrichem Schnurre)
2001: Wypada z kadru (Eselsohr) za film Apfel, Nuss und Schneeballschlacht (Walka jabłek, orzechów i śnieżnej kuli)
2003: LUCHS Mai za najlepszego psa na świecie (z Sharon Creech)
2003: Najlepsze 7 książek dla młodych czytelników (Deutschlandfunk/Focus) dla Winter-Wimmelbuch (Zimowa książka z ukrytymi obiektami)
2004: Książka miesiąca maja (Niemiecka Akademia Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej, Volkach) za Wiosenną książkę o ukrytych obiektach
2006: Niemiecka Nagroda Literatury Młodzieżowej za całokształt twórczości
2009: Nagroda Artystyczna Schwabing
2016: Nagroda im. Hansa Christiana Andersena
2016: Wielka Nagroda Niemieckiej Akademii Literatury dla Dzieci i Młodzieży
2020: Nagroda książkowa dla dzieci kraju związkowego Nadrenii Północnej-Westfalii (wraz z autorem Christophem Heinem) za Alles was Du brauchst - Die 20 wichtigsten Dinge im Leben (Wszystko, czego potrzebujesz - 20 najważniejszych rzeczy w życiu)
Zimowa książka obrazkowa. Gerstenberg Verlag, 2003, ISBN 3-8369-5033-2.
Wiosenna książka obrazkowa. Wydawnictwo Gerstenberg, 2004, ISBN 3-8369-5057-X.
Książka z obrazkami na lato. Wydawnictwo Gerstenberg, 2005, ISBN 3-8369-5082-0.
Jesienna książka obrazkowa. Wydawnictwo Gerstenberg, 2005, ISBN 3-8369-5101-0.
Książka Nocne pokazy. Gerstenberg Verlag, 2008, ISBN 978-3-8369-5199-9.
W mieście przez cały rok. Chronicle Books, 2008, ISBN 978-0-8118-6474-9.
Przygoda. Wydawnictwo Beltz i Gelberg, 2004.
Latający kapelusz. Hanser Verlag, 2002, ISBN 3-446-20250-1.
Komiksy z bajkami Rotraut Susanne Berner. Wydawnictwo Jacoby & Stuart, 2008, ISBN 978-3-941087-05-7.
Po prostu wszystko! Słowo "skrzynia skarbów". Klett Children's Book, 2009, ISBN 978-3-941411-00-5.
Pies i królik. Wydawnictwo Jacoby & Stuart, 2009, ISBN 978-3-941087-42-2.
Kot poetycki. Najpiękniejsze wiersze dla kotów. Wydawnictwo Jacoby & Stuart, 2010, ISBN 978-3-941787-12-4.
Proza psa. Najpiękniejsze wiersze dla psów. Jacoby & Stuart Publishers, 2011, ISBN 978-3-941787-36-0.
Wybierz piknik. Aladin, Hamburg 2015, ISBN 978-3-8489-1020-5.
Dzień dobry, Karlchen! Hanser Verlag, Monachium 2001, ISBN 3-446-20036-3.
Dobranoc Karlchen! Hanser Verlag, Monachium 2001, ISBN 3-446-20037-1.
Gdzie jest Karlchen? Hanser Verlag, Monachium 2002, ISBN 3-446-20112-2.
Karlchen idzie na zakupy. Hanser Verlag, Monachium 2003, ISBN 3-446-20260-9.
Historie Karlchen. Hanser Verlag, Monachium 2003, ISBN 3-446-20330-3.
Karlchen do przodu, kolejny gol! Hanser Verlag, Monachium 2006, ISBN 3-446-20692-2.
Nowe opowiadania Karlchen. Hanser Verlag, Monachium 2011, ISBN 978-3-446-23676-9.
Młodsza siostra dla Karlchen. Hanser Verlag, Monachium 2008, ISBN 978-3-446-20180-4.
Karlchen ma urodziny. Hanser Verlag, Monachium 2014, ISBN 978-3-446-24157-2.
Karlchen z niecierpliwością czeka na Boże Narodzenie. Hanser Verlag, Monachium 2014, ISBN 978-3-446-24623-2.
Bon voyage Karlchen! Hanser Verlag, Monachium 2018, ISBN 3-446-20037-1.
Kalendarz książkowy. Jacoby & Stuart Publishing, 2009, ISBN 978-3-941087-68-2.
Książka z grami ABC. Jacoby & Stuart Publishing, 2010, ISBN 978-3-941087-86-6.
Jednorożec, niedźwiedź i słowik tańczą na balu maskowym. Kunstmann Verlag, Monachium 2021, ISBN 978-3-95614-451-6.
Jürg Schubiger: Kiedy świat był jeszcze młody. 1995.
Jürg Schubiger: Matka, ojciec, ja i ona.
Jürg Schubiger: Gdzie jest morze?
Sylvia Plath: Garnitur, który nie ma znaczenia. St. Martins Press, 1996, ISBN 0-312-14189-0.
Fritz Mühlenweg: Nuni - powieść dla dzieci. 1997.
Hans Magnus Enzensberger: Der Zahlenteufel - Książka do poduszki dla wszystkich, którzy boją się matematyki. 1997.
Edmund Jacoby: Dunkel war's, der Mond schien helle. Gerstenberg Verlag, 1999, ISBN 3-8369-4285-2.
Armin Abmeier: Ponure bajki. 1999.
Hanna Johansen: Lis.
Hanna Johansen: Czy już się obudziłeś?
Franz Hohler: Gdybym mógł wypowiedzieć życzenie.
Wolfheinrich von der Mülbe: Czarodziejska latarnia. 2003.
Alison Louise Kennedy: Słownik rodziny Mausbock. 2004.
Hans Magnus Enzensberger: Bibs. Książka dla dzieci. Carl Hanser Verlag, Monachium 2009, ISBN 978-3-446-23380-5.
Jürg Schubiger: Als der Tod zu uns kam. Peter Hammer Verlag, Wuppertal 2011, ISBN 978-3-7795-0312-5.
Christoph Hein: Alles, was du brauchst - Die 20 wichtigsten Dinge im Leben. Książka dla dzieci. Carl Hanser Verlag, Monachium 2019, ISBN 978-3-446-26273-7.
Christoph Hein: Samotne słowo dla Amalii. Insel Verlag, Berlin 2020, ISBN 978-3-458-19479-8.
Zupa makaronowa. Katalog od A do Z. Słowo wstępne: Michael Krüger. 1991.
z Uli Beckerem: Nagie życie. Mężczyzna i kobieta w słowach i obrazach. 1991.
z Atte Jongstra: Leksykon świąteczny. 1993.
Wiersze dla ciała i żołądka. Wiersze od Artmanna do Zürna. 1996.
z A. L. Kennedy: The Mausbock Family Dictionary. 2004
z Ingrid Bachér: Dziecko i kot. 2010.
z Michaelem Hammerschmidem: Schlaraffenbauch. 2018.
Armin Abmeier (red.): Alphabet & Zeichenstift, Die Bilderwelt von Rotraut Susanne Berner. Hanser, Monachium 2008, ISBN 978-3-446-23113-9.
Georg Barber: Magazyn, Zeitzeichner. Odcinek 72, sierpień 2008 r.
Monika Blume: Rotraut Susanne Berner. Dokumentacja. Arbeitskreis für Jugendliteratur e. V. Niemiecka Sekcja IBBY, Monachium 1999.
Jochen Gelberg: Nagroda specjalna za ilustrację do dzieł kompletnych. Oświadczenie jury złożone przez Hansa-Joachima Gelberga. Julit, Monachium 2006.
Susanne Kippenberger: Wiadomości z Wimmlingen. W: Der Tagesspiegel. 2008.
Monika Osberghaus: "Ale to nie dlatego przestaję rysować, oczywiście...". Portret artystki Rotraut Susanne Berner. W: Bulletin Jugend & Literatur. Geesthacht, 26 (1995), 1, s. 9-10.
Susanna Partsch: Rotraut Susanne Berner. W: Allgemeines Künstlerlexikon. Artyści plastycy wszystkich czasów i narodów (AKL). Tom 3, Seemann, Leipzig 1990, ISBN 3-363-00116-9, s. 48.
Cornelia Rémi: Czytanie jako gra. Wyzwania poznawcze związane z książką "Wimmelbook". W: Bettina Kümmerling-Meibauer (red.): Emergent Literacy - Children's Books from 0 to 3 (= Studies in Written Language and Literacy. Vol. 13). John Benjamins, Amsterdam 2011, ISBN 978-90-272-1808-7, s. 115-139 (Reading as Playing. Pre-print, online). (angielski)
Elke Schmitter: Z głowy w kostkę. W: Wiersze o ciele i żołądku. Augsburg 1996.
Inge Sauer: Prawda w kostiumie klauna. Rotraut Susanne Berner. W: Börsenblatt für den deutschen Buchhandel. Frankfurt am Main 159 (1992), 69, s. 100-102.
Keto von Wabererer: O Rotraut Susanne Berner. Katalog Triennale Greiz, Greiz 1994.
Rotraut Susanne Berner, International Biographical Archive 28/2018, 10 lipca 2018 r., w archiwum Munzingera (początek artykułu dostępny za darmo).
Benedikt Erenz, Axel Scheffler: Sammel & Surium, książki i zdjęcia z 40 lat. Hildesheim 2018.