Wikibiopedia

 

Otton Marcin Nikodým

Otton Marcin Nikodým (* 13 sierpnia 1887 w Zabłotowie (wówczas Galicja, obecnie Ukraina); † 4 maja 1974 w Utica (Nowy Jork)) był polskim matematykiem.

Życie

Nikodým został osierocony w młodym wieku i dorastał ze swoimi dziadkami we Lwowie (a także krótko w Wiedniu), którzy byli pochodzenia włoskiego i francuskiego. Studiował matematykę i fizykę we Lwowie pod kierunkiem Mariana Smoluchowskiego, Wacława Sierpińskiego i J. Puzyny, uzyskując licencję nauczyciela. W latach 1911-1924 pracował jako nauczyciel w gimnazjum w Krakowie. W 1924 za namową Sierpińskiego doktoryzował się na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1926/27 przebywał na Sorbonie, a w 1927 habilitował się w Warszawie. W latach 1930-1945 wykładał na Uniwersytecie Warszawskim. W 1945 r. został profesorem Politechniki Krakowskiej. W 1946 r. opuścił Polskę przez Belgię i Francję i w latach 1948-1965 pracował w prywatnym Kenyon College w Gambier w stanie Ohio. Po przejściu na emeryturę, w 1966 r. przeniósł się do Utica (Nowy Jork), gdzie kontynuował badania i zmarł w 1974 r. po porażeniu prądem w 1971 r. i ponad dwuletniej śpiączce. Został pochowany w Doylestown (Pensylwania).

W 1919 r. był jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Był m.in. profesorem wizytującym na Uniwersytecie w Neapolu (1965).

Oprócz języka polskiego znał angielski, francuski, niemiecki i włoski i w tych językach prowadził wykłady.

Osiągnięcia

Nazwisko Nikodýma jest kojarzone przede wszystkim z ważnym w teorii miary twierdzeniem Radona-Nikodýma, którego ogólny przypadek Nikodým udowodnił w 1930 roku. Udowodnił również wyniki w analizie funkcjonalnej i teorii rozwiązań równań różniczkowych.

Nikodým napisał wraz z żoną kilka podręczników, w tym wprowadzenie do analizy (1936), teorii tensorów (1938) i równań różniczkowych (1949). Planowane kolejne książki o tensorach i mechanice, które już ukończył, zostały zniszczone podczas II wojny światowej. Napisał książki na temat dydaktyki matematyki (1930, 1938; ponieważ był rozczarowany odbiorem, zniszczył trzeci tom) i wygłaszał wykłady popularnonaukowe w radiu, które zostały również opublikowane jako książka w 1946 roku. Ostatnio opublikował książkę o matematycznych podstawach mechaniki kwantowej w 1966 roku.

Wyróżnienia

W październiku 2016 roku w parku na północ od katedry w Krakowie wzniesiono pomnik przedstawiający Stefana Banacha i Ottona Nikodýma jako studentów dyskutujących na ławce w parku w 1916 roku. Ich dyskusja o nowej wówczas całce Lebesgue'a zwróciła uwagę Hugona Steinhausa, który rozpoczął z nimi współpracę.

Pisma

The Mathematical Apparatus for Quantum Theories, based on the Theory of Boolean lattices, Springer Verlag, Grundlehren der mathematischen Wissenschaften 1966

z Jánosem Aczélem: Równania funkcyjne teorii obiektów geometrycznych, Monografie matematyczne 39, 1960

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności