Nathan ben Moses Hannover, także Nathan Nata lub Neta, hebr. נתן נטע הנובר, (ur. ok. 1610; zm. 14 lipca 1683) był żydowskim uczonym i historykiem, który uciekł z Polski przed niszczycielskimi pogromami podczas powstania Chmielnickiego ukraińskich Kozaków i ludności wiejskiej przeciwko polskim rządom i stał się kronikarzem tych pogromów.
Mógł urodzić się w Krakowie. Hanowerski mieszkał z żoną w Isjasławiu (Wołyń) jako nauczyciel Talmudu, kiedy jego wioska została zniszczona podczas powstania Chmielnickiego w 1648 r., podobnie jak setki innych społeczności żydowskich, a większość mieszkańców została zamordowana. Zginęło także wielu Polaków i katolickich duchownych, w sumie ponad 100 000 osób. Chociaż powstanie było skierowane przeciwko polskim rządom, miały miejsce szeroko zakrojone pogromy Żydów (motywowane stanowiskami administracyjnymi, które wielu Żydów zajmowało u Polaków oraz ich rolą w handlu i jako dzierżawców podatkowych polskiej szlachty). Pogrom miał drastyczne znaczenie dla Żydów w Europie Wschodniej (patrz Historia Żydów w Polsce). Pozostali przy życiu Żydzi z regionu masowo uciekali z Polski do Europy Zachodniej i Środkowej. Hanower uciekł przez Pragę, Niemcy i Holandię do Wenecji, gdzie poświęcił się studiowaniu kabały u Ḥayyima Cohena, Mojżesza Zacuto i Samuela Aboaba. W 1662 r. został rabinem w Jassach. Według niektórych przekazów ostatnio mieszkał i zmarł we Włoszech. Według innych był sędzią (dajan) w węgierskim Brodzie, gdzie zginął z rąk tureckich żołnierzy podczas wojny między Imperium Habsburgów a Turcją, i stał się sławny dzięki swojej książce o pogromie, którego doświadczył, Jawen Mezulah (Yeven Mezulah), opublikowanej w języku hebrajskim w Wenecji w 1653 r. Tytuł pochodzi z Psalmu 69 ((tonę w) głębokim błocie).
Oprócz okrucieństw prześladowań, książka opisuje również życie Żydów w Europie Wschodniej w tamtym czasie i przygląda się społecznym przyczynom buntu. Została przetłumaczona na język jidysz w 1687 r., na niemiecki w 1720 r. oraz na rosyjski, francuski, polski i angielski.
Hannover napisał także kilka innych dzieł. Jego kabalistyczny modlitewnik Sha'are Ẓiyyon, który po raz pierwszy ukazał się w Pradze w 1662 roku, był również dobrze znany wśród Żydów aszkenazyjskich. Dzieło to zostało umieszczone na Indeksie przez rzymskokatolicką Kongregację Nauki Wiary w 1755 roku.
Wydania Yeven Metsulah:
Nathan Hanover: Jawen Mezulah, język niemiecki Benjamin II, przedmowa Meyer Kayserling, Hanower 1863 (wyd. z francuskiego tłumaczenia J. Lelewela). Benjamin II opublikował również francuskie tłumaczenie autorstwa Daniela Levy'ego w 1855 r.
Otchłań rozpaczy (Yeven Metzulah), angielskie tłumaczenie Abrahama Mescha, Bloch Publishing, Nowy Jork 1950