Wikibiopedia

 

Mordechaj Papirblat

Mordechaj Papirblat (hebr. מרדכי פפירבלט; 25 kwietnia 1923 w Radomiu, Polska - 27 grudnia 2022 w Bnei Berak, Izrael) był ocalałym z Holokaustu. Był internowany w Auschwitz przez 900 dni i przydzielony do pracy przymusowej. Był jedynym członkiem licznej rodziny, który przeżył Holokaust. W późniejszych latach stał się szanowanym współczesnym świadkiem.

Życie

Mordechai Papirblat był z urodzenia obywatelem polskim, a później izraelskim. Jego rodzicami byli Shlomo Papirblat (1893-1941) i Zelda Huberman (1896-1941). Miał siedmioro rodzeństwa. Część dzieciństwa spędził w Warszawie. Później rodzina została przymusowo przesiedlona do warszawskiego getta. Udało mu się stamtąd uciec. Został ponownie złapany i od lipca 1942 r. był więziony w obozie koncentracyjnym Auschwitz. W lutym 1945 r. został wysłany na marsz śmierci, ale udało mu się uciec podczas postoju.

Dwa tygodnie zajęło mu dotarcie do rodzinnego Radomia. Jego dom został zniszczony, a posesję zajął sąsiad. Na próżno szukał swoich krewnych, żaden z nich nie przeżył. Jego ojciec zginął w warszawskim getcie, matka w Jabłonowie. Co najmniej czworo z jego rodzeństwa: Chaim (16 lat), Chaka (13 lat), Abraham (11 lat) i Cypa (6 lat) zostało prawdopodobnie zamordowanych w obozie zagłady w Treblince. Ukuł frazę: "Moje imię jest pomnikiem".

Przybył do Palestyny w lutym 1947 r., pracował krótko w budownictwie, a następnie został zecerem w gazecie HaBoker. W drugiej połowie 1947 r. zaczął porządkować swoje notatki i spisywać doświadczenia. Był to terapeutyczny proces pogodzenia się ze śmiercią bliskich i sześcioma latami ciągłego śmiertelnego zagrożenia. Napisał dwanaście zeszytów, ponad 500 stron. Po zakończeniu projektu zapieczętował notatki w kopercie i schował je do szafy. Pozostały tam przez kilka dekad. Nigdy z nikim o nich nie rozmawiał. Znalazł lepiej płatną pracę w gazecie Jedi'ot Acharonot. W maju 1948 r. dołączył do obrony nowego państwa Izrael i został wysłany na pustynię Negew. Jego jeep wpadł na minę i został poważnie ranny. W szpitalu wojskowym personel zajmował się tylko ciężej rannymi. Z nietkniętą ręką zatrzymał przechodzącego lekarza i powiedział mu, że jest jedynym ocalałym z licznej rodziny: "Jeśli stracę rękę, nikt się ze mną nie ożeni i nie będę miał dzieci. Wtedy moje nazwisko wymrze. Pomóż mi!" Lekarz zoperował go i jego ręka została uratowana. Wrócił do Jedi'ot Acharonot i pozostał tam przez całe swoje życie zawodowe, aż do przejścia na emeryturę w 1990 r. Na ostatnim stanowisku był odpowiedzialny za układ pierwszej strony.

W 1954 r. ożenił się z Simą Goldfarb (1930-2012) z Lublina. Jego żona jako dziecko straciła matkę i czwórkę rodzeństwa podczas ucieczki przed wojskami nazistowskimi i przez sześć lat mieszkała w sierocińcu w Taszkiencie. W 1945 r. jej ojciec Szepsel Goldfarb odnalazł córkę, którą uważał za zaginioną i wrócił z nią do Polski. W 1952 r. ojciec i córka wyemigrowali do Izraela. W 1955 r. urodził się ich syn Shlomo, który zgodnie z żydowską tradycją otrzymał imię swojego dziadka, ojca Mordechaja. Zvi, drugi syn, urodził się w 1961 roku.

W latach 90. zaczął dzielić się swoją wiedzą jako współczesny świadek. W 2015 r. odwiedził Niemcy i przemawiał w szkołach. Jego książka została opublikowana w języku niemieckim w 2020 roku. Opisuje w niej w stylu pamiętnika swoje doświadczenia z lat 1939-1945; opisuje pogardę i brutalność, których doświadczył jako polski Żyd w gettach i obozach koncentracyjnych, wszechobecny strach, głód, zimno, pracę przymusową oraz samowolę esesmanów i kapo. Ale relacjonuje też ludzkość wśród więźniów czy rzadki kontakt z ludźmi spoza obozów.

Mordechaj Papirblat zmarł 27 grudnia 2022 r. w wieku 99 lat. Został pochowany na cmentarzu Kiryat Shaul w Tel Awiwie.

Następstwa

Archiwum i platforma edukacyjna "Papierblatt - raport ocalałych z Holokaustu" zostały nazwane na cześć Mordechaja Papirblata. "Moje imię jest pomnikiem", mówi Papirblat na stronie projektu. "Projekt internetowy www.papierblatt.de, który nosi jego imię, również ma być pomnikiem, ofertą pamięci i nauki dla dzisiejszych i przyszłych pokoleń". Archiwum wideo zawiera dwa jego wykłady. Niemieckie tłumaczenie jego dziennika "900 dni w Auschwitz" zostało opublikowane przez "Edition Papierblatt", podobnie jak kilka innych książek.

Książka

Pierwsze wydanie hebrajskie ukazało się pod tytułem The Carp Smuggler, 900 Days in Auschwitz.

Niemieckie wydanie nosi tytuł 900 Tage in Auschwitz. Pamiętnik ocalałego z Holokaustu. Tłumaczenie: Antje Eiger. Wydanie Papierblatt tom 1, MORIJA Verlag, Wildberg 2020, ISBN 978-3-945178-17-1

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności