Johann(es) Maccovius (łac. Jan Makowski, także: Makowsky, Maslowsky; * 1588 w Lobsens, powiat pilski; † 24 czerwca 1644 we Franeker) był polskim teologiem reformowanym.
Urodzony jako syn Samuela Makowsky'ego i jego żony Magarethe Seklewskiej, dorastał z trzema braćmi i siostrą. Pochodził z arystokratycznej polskiej rodziny, która była oddana wierze reformowanej. Uczęszczał do gimnazjum w Gdańsku pod kierunkiem dyrektora Bartholomäusa Keckermanna, gdzie poświęcił się rozległym studiom z zakresu etyki i filozofii. Następnie Maccovius znalazł zatrudnienie w Gdańsku jako nauczyciel syna hrabiego.
Wraz z synem uczęszczał na uniwersytety w Pradze, Heidelbergu, Marburgu, Lipsku, Wittenberdze i Jenie. W tym czasie zdobył rozległą wiedzę teologiczną. 21 października 1613 r. przybył do Franeker jako wychowawca dwóch polskich baronów. 8 marca 1614 r. uzyskał tam tytuł doktora teologii, a 15 lipca otworzył prywatną uczelnię teologiczną, która cieszyła się dużą popularnością.
W związku z tym 28 stycznia 1615 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym teologii i fizyki na Uniwersytecie we Franeker, a 16 czerwca tego samego roku profesorem zwyczajnym. Ortodoksyjny teolog reformowany był w ciągłym konflikcie z Sibrandem Lubbertem i innymi teologami. Mogło to być w dużej mierze spowodowane wprowadzeniem przez niego reformowanej metody scholastycznej do dogmatyki, co nieświadomie oddaliło go od Jana Kalwina i jego doktryny predestynacji. Kazania zaczęły być przekształcane w skomplikowane budowle, doktryna została zintelektualizowana, a Biblia była traktowana jako arsenał odizolowanych tekstów.
Lubbert oskarżył go zatem o herezję. Dopiero na synodzie w Dordrechcie w 1618 r. osiągnięto porozumienie w sprawie sporów. Z perspektywy czasu warto przyznać, że był on pierwszym reformowanym teologiem, który systematycznie i kompleksowo rozwijał potężne filozoficzne i naukowe narzędzia reformowanej ortodoksji, bez których niemożliwe byłoby jej potwierdzenie w świecie przeciwników.
Maccovius był trzykrotnie żonaty. Pierwsze małżeństwo zawarł 27 września 1627 r. z Antje († 9 listopada 1633), córką burmistrza Leeuwarden Rombertusa Uylenburga († 3 czerwca 1624) i jego żony Sjukje Osingi († 17 czerwca 1619). Dzięki temu małżeństwu został szwagrem Rembrandta van Rijna w 1634 roku. Jego drugim małżeństwem była córka profesora medycyny Raphaela Clingbijla. Jego trzecią żoną była Fraukje, córka Franka (Frederika) Bonnama.
Opuscule Philosophica Omnia. Amsterdam 1660
Loci Communes Theologici, ex Thesibus .... Franeker 1650, Amsterdam 1658
Johannes Maccovius Redivivus, seu Manuscripta ejus typis exscripta .... Franeker 1647, 1654
Distinctiones & regulas theologicas ac philosophica. Genewa 1661. kopia cyfrowa w Bibliotece Cyfrowej Meklemburgii-Pomorza Przedniego
S. D. van Veen: Maccovius, Johannes. W: Realencyklopädie für protestantische Theologie und Kirche (RE). 3rd edition. Tom 12, Hinrichs, Lipsk 1903, s. 36-38.
Maccovius, Johannes. W: Johann Heinrich Zedler: Grosses vollständiges Universal-Lexicon Aller Wissenschafften und Künste. Tom 19, Lipsk 1739, s. 672 f.
Jacob Cornelis van Slee: Maccovius, Johann. W: General German Biography (ADB). Tom 20, Duncker & Humblot, Lipsk 1884, s. 4 f.
Theodor Mahlmann: Maccovius, Johannes. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 5, Bautz, Herzberg 1993, ISBN 3-88309-043-3, Sp. 516-521.
Abraham Kuyper jr: Johannes Maccovius. D. Donner, Leiden, 1899.
Jean Noël Abbe Paquot: Mémoires pour servir a Histoire Litteraire des dix-sept provinces des Pays-Bas. 1770, S. 23.