Wikibiopedia

 

Jan Ludyga-Laskowski

Jan Gabriel Ludyga-Laskowski (* 15 marca 1894 w Rossbergu na Górnym Śląsku; † 1956) był polskim oficerem i działaczem politycznym.

Życie

Pochodzący z Górnego Śląska Ludyga-Laskowski był członkiem Sokoła od 1909 r., a w latach 1909-1914 kierował jego sekcją w Bytomiu. Podczas I wojny światowej początkowo należał do armii pruskiej, ale zdezerterował z niej w 1915 r. i wstąpił do Armii Hallera - organizacji osób polskiego pochodzenia, które walczyły po stronie mocarstw Ententy przeciwko mocarstwom centralnym - we Francji.

Ludyga-Laskowski powrócił do Polski w 1919 roku. Tam był jednym z czołowych organizatorów polskiego ruchu zbrojnego na Górnym Śląsku. Był m.in. szefem sztabu Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, która przygotowywała powstania na Górnym Śląsku. W trzecim powstaniu (1921 r.) był m.in. dowódcą batalionu, następnie dowódcą I Dywizji powstańczej i wreszcie zastępcą naczelnego dowódcy oddziałów powstańczych.

Ludyga-Laskowski był członkiem polskiej armii od 1921 do 1926 roku. Od 1926 r. był prezesem różnych stowarzyszeń kombatanckich i zdobył sławę dzięki różnym publikacjom. W 1925 r. opublikował książkę o pierwszym i drugim powstaniu śląskim (w 1919 i 1920 r.). Następnie rozpoczął pracę nad książką o trzecim powstaniu. Praca ta jednak nigdy nie została opublikowana. Zamiast tego rozpoczął pracę nad nową książką, która miała dać całościowy obraz walk na Górnym Śląsku w latach 1919-1921. Po wojnie materiały do niej trafiły do Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu i zostały opublikowane w latach 70. ubiegłego wieku.

W 1939 r. Ludyga-Laskowski opublikował w brytyjskim czasopiśmie kombatanckim esej na temat powstania i historii polskiej armii we Francji. Przypomniał w nim osiągnięcia polskich jednostek w armiach alianckich I wojny światowej, a tym samym historyczne więzi między zagrożoną Polską a Wielką Brytanią i Francją w obliczu coraz wyraźniejszych oznak agresji nazistowskich Niemiec na Polskę w tym czasie. W szczególności powoływano się na wspólną wrogość tych trzech państw do Rzeszy Niemieckiej, której traktatów podpisanych w latach 1919-1939 nie dotrzymała, oraz do bolszewickiej Rosji, aby umotywować apel o stanięcie u boku Polski w razie niemieckiego ataku.

Po wybuchu II wojny światowej wraz z niemiecką inwazją na Polskę we wrześniu 1939 r. Ludyga-Laskowski walczył najpierw w Polsce, a następnie po stronie zachodnich sił polskich w armii brytyjskiej przeciwko siłom Osi. Po zakończeniu wojny pozostał na Zachodzie.

Ludyga-Laskowski został uznany przez narodowosocjalistyczne władze policyjne za wroga państwa: Wiosną 1940 r. został on umieszczony przez Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy na specjalnej liście poszukiwanych G.B. - która błędnie zakładała, że przebywa on w Wielkiej Brytanii - liście osób, które w przypadku udanej inwazji i okupacji Wysp Brytyjskich przez Wehrmacht, miały być śledzone i aresztowane ze specjalnym priorytetem przez specjalne oddziały SS podążające za wojskami okupacyjnymi do kraju.

Pisma

Materjały do historji powstań g./śląskich, 1925.

Armia Polska we Francji, w: Przegląd FIDAC czerwiec 1939, s. 3-6.

Zarys historii trzech powstań śląskich: 1919-1920-1921, 1973.

Literatura

Julia Eichenberg: Walka o pokój i dobrobyt: polscy weterani I wojny światowej i ich kontakty międzynarodowe 1919-1939. 2011.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności