Wikibiopedia

 

Bronisława Dłuska

Bronisława Dłuska (* 28 marca 1865 w Warszawie, Imperium Rosyjskie; † 15 kwietnia 1939 w Warszawie, Polska, ur. Bronisława (Bronia) Skłodowska) była lekarzem praktykującym we Francji, Królestwie Galicji i Lodomerii oraz w Polsce. W 1932 r. została pierwszym dyrektorem Instytutu Radowego w Warszawie (obecnie Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej), który powstał z inicjatywy jej młodszej siostry, noblistki Marii Curie.

Życie i twórczość

Bronisława Skłodowska była trzecim najstarszym z pięciorga dzieci nauczycielskiego małżeństwa Bronisławy i Władysława Skłodowskich. Jej rodzice pochodzili ze szlachty, niższego polskiego ziemiaństwa, a więc należeli do polskiej inteligencji. Jej ojciec studiował w Petersburgu i uczył matematyki i fizyki w różnych szkołach państwowych i publicznych. Jej matka uczęszczała do jedynej prywatnej szkoły dla dziewcząt w Warszawie, szkoły z internatem przy ulicy Freta. Pracowała tam jako nauczycielka, a później jako dyrektorka, aż zrezygnowała ze stanowiska po urodzeniu najmłodszej córki Marii. W 1873 r. jej ojciec został zwolniony z zawodu nauczyciela jako polski patriota, a rodzina została zmuszona do otwarcia szkoły z internatem ze względów finansowych. Matka zmarła na gruźlicę w maju 1878 r., a Bronisława zaopiekowała się trójką rodzeństwa i ojcem. Jej starsza siostra Zofja zmarła na tyfus w 1876 r. Bronisława ukończyła szkołę w 1882 r. ze złotym medalem. W Polsce kobiety nie miały wstępu na wyższe uczelnie, więc uczęszczała na kursy Uniwersytetu Latającego założonego potajemnie przez Jadwigę Szczawińską-Dawidową, gdzie później prowadziła zajęcia. W 1884 r. wyjechała do Paryża, by studiować medycynę na Sorbonie. W tym czasie finansowo wspierała ją siostra Maria.

W 1890 r. Skłodowska ukończyła studia, specjalizując się w ginekologii i położnictwie. Doktoryzowała się w 1894 r. rozprawą na temat karmienia piersią. Wyszła za mąż za lekarza i zesłańca Kazimierza Dłuskiego. Para miała córkę Helenę (1892-1921) i syna Jakuba (1898-1903). Prowadzili salon dla wygnanych Polaków, emigrantów i bezpaństwowców przy rue d'Allemagne w pobliżu Gare du Nord. W 1891 r. jej siostra Maria przyjechała do Paryża na studia i mieszkała z nimi przez rok, następnie wspierana finansowo przez siostrę Bronię.

W 1898 r. rodzina wróciła do Polski i otworzyła sanatorium dla chorych na płuca w Kościelisku koło Zakopanego. Miasto w Tatrach Wysokich należało wówczas do monarchii habsburskiej. Dłuskiemu nadal odmawiano wjazdu do rosyjskiej części Polski. Po I wojnie światowej Polska ponownie stała się suwerennym państwem jako niepodległa II Rzeczpospolita. Kazimierz Dłuski uczestniczył w konferencji pokojowej w Wersalu w 1919 r. jako delegat Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. Małżeństwo mogło powrócić do Warszawy i otworzyć sanatorium przeciwgruźlicze na przedmieściach Anina.

Po otwarciu pierwszego Instytutu Radowego w 1920 roku, Maria Curie pracowała nad utworzeniem drugiego instytutu w Warszawie. Kamień węgielny położono w 1925 roku. Dyrektorem założycielem została Bronisława Dłuska, która nadzorowała budowę i rekrutację personelu, podczas gdy Maria zbierała fundusze w Stanach Zjednoczonych i Francji. Dłuska zmarła w 1930 roku. Bronisława Dłuska mogła oficjalnie otworzyć Instytut Radowy 29 maja 1932 roku i pozostała jego dyrektorem. Zmarła 15 kwietnia 1939 r. i została pochowana w grobie rodzinnym Skłodowskich na Powązkach wraz z rodzicami, siostrami Zofią i Heleną oraz bratem Józefem.

Odznaczenia

Bronisława Dłuska została odznaczona Krzyżem Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej w 1930 r., Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski w 1937 r. oraz Medalem Niepodległości.

Helena Dłuska

Jej córka Helena Dłuska (* 13 kwietnia 1892 w Paryżu; † 16 października 1921 w Chicago) była znaną polską taterniczką, która dokonała kilku pierwszych wejść w Tatrach Wysokich. Po wypadku w październiku 1909 r. musiała ograniczyć się do górskich wędrówek. W 1920 r. wyemigrowała do Ameryki, gdzie pracowała w redakcji Dziennika Ludowego. Zmarła w wyniku zatrucia gazem (samobójstwo).

Literatura

Natacha Henry: Les sœurs savantes, Marie Curie et Bronia Dluska. Vuibert 2015.

Natacha Henry: Marie et Bronia, le Pacte des Soeurs. Albin Michel Jeunesse 2017.

Theodora Mead: Dwie polskie siostry. W: Amerykańsko-Polska Izba Przemysłowo-Handlowa. Vol.7, nr 5, 1926.

Jósef Zychoń: Éloge du Dr Bronisława Dłuska. 1939.

Wojciech Stojanowski: Helenów w perspektywie lat. 2014.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności