Adélaïde de Toulouse (* w zamku Burlats; † 20 grudnia 1200), niemiecka: Adelheid von Toulouse, była wicehrabiną Béziers i Carcassonne poprzez małżeństwo z Rogerem II Trencavel. Jej imię jest również podawane w literaturze specjalistycznej jako Alais, Adelaïs i Azalais. W historiografii nie jest znana ze swojej działalności politycznej, ale z zaangażowania w sztuki piękne.
Adelajda była jedyną córką hrabiego Rajmunda V z Tuluzy i jego żony Konstancji Francuskiej, siostry francuskiego króla Ludwika VII. Urodziła się w zamku Burlats w dzisiejszym departamencie Tarn, co jest powodem jej oksytańskiego imienia Contessa de Burlatz, nadanego jej przez trubadura Arnauta de Mareuil.
W 1171 r. jej ojciec poślubił ją Rogerowi II Trencavelowi, hrabiemu Béziers i Carcassonne, aby przypieczętować traktat pokojowy między nim a Rogerem II. Małżeństwo miało na celu spacyfikowanie sąsiednich domen rodziny Saint-Gilles z siedzibą w Tuluzie i rodziny Trencavel z siedzibą w Carcassonne. Z małżeństwa narodził się syn, Rajmund-Roger, który urodził się w 1185 r. i zmarł pod koniec oblężenia Carcassonne w 1209 r.
Mąż Adelajdy wspierał albigensów, więc w 1178 r. papież Aleksander III wysłał wojska, aby pojmać Rogera II i ekskomunikować go. Adelajda uciekła do Castres w obliczu tego zagrożenia. Kiedy kardynał Henryk ścigał dwóch przywódców albigensów Raymonda de Baimiac i Bernarda Raymundi, którzy wycofali się do zamku Lavaur, Adelajda również udała się tam w 1181 roku, aby ich wesprzeć. Jej ludzie przez długi czas stawiali opór wojskom kardynała, ale w końcu oblężeni zostali zmuszeni do poddania się.
Roger II Trencavel zmarł w marcu 1194 r., nie wyznaczywszy wcześniej swojej żony na opiekunkę ich syna. Zamiast tego zastrzegł w testamencie, że Bertrand de Saissac i Rajmund z Tuluzy powinni przejąć opiekę nad jego synem. Adelajda wycofała się wówczas do swojego zamku Burlats, składając rezygnację. Pod jej rządami zamek stał się miejscem spotkań słynnych i wpływowych poetów i trubadurów tamtych czasów. Wielu z nich uwieczniło Adelajdę w swoich dziełach. Wśród nich był prowansalski poeta Arnaut de Mareuil, który prawdopodobnie był zakochany w Adelajdzie i bezpośrednio konkurował z królem Alfonsem II Aragońskim, który miał nadzieję na rękę Adelajdy w małżeństwie.
Adelajda zmarła 20 grudnia 1200 r. i została pochowana wraz z mężem w klasztorze Cassan.
Bernard Mahoux: La malédiction des Trencavel. Volumes 1 to 4 (Pocket, Paris 2005) (prezentacja)
L. de Lacger: Adélaide 19, w: Dictionnaire de Biographie française (DBF). Bd. 1 (1932), Sp. 519.
Magloire Nayral: Biographie castraise, w: Tableau historique... des personnages qui se sont rendus célèbres à Castres. Band 1, Castres 1833, S. 1-17 (Digitalisat).