Książę Adam Jerzy Czartoryski (w niemieckich pismach także Adam Georg Czartoryski; * 14 stycznia 1770 w Warszawie; † 15 lipca 1861 w Montfermeil) był polskim politykiem, ministrem spraw zagranicznych Imperium Rosyjskiego pod rządami Aleksandra I i szefem rządu polskiego rządu rewolucyjnego 1830.
Adam Jerzy Czartoryski należał do wpływowej polskiej rodziny magnackiej Czartoryskich, która początkowo współpracowała z Rosją i Cesarstwem Austriackim w czasie rozbiorów Polski, i był synem generała i feldmarszałka Adama Kazimierza Czartoryskiego i jego żony Izabelli Czartoryskiej, urodzonej jako hrabina von Flemming. Po klęsce polskiego powstania kościuszkowskiego w 1794 r. został wzięty jako zakładnik na dwór rosyjski. Tam zaprzyjaźnił się z Aleksandrem I i został jego ministrem spraw zagranicznych w latach 1804-1806. Towarzyszył mu na Kongresie Wiedeńskim i zapewnił Polsce nową konstytucję w 1815 roku.
25 września 1817 r. Czartoryski poślubił w Radzyniu księżniczkę Annę Zofię Sapiehę (* 17 października 1799 r. w Saint-Germain-en-Laye; † 24 grudnia 1864 r. w Montpellier). Była dobrą przyjaciółką Fryderyka Chopina, który zadedykował jej Krakowiaka F-dur na fortepian i orkiestrę op. 14, skomponowanego w latach 1828-1829. Od 1831 r., czyli od początku pobytu Chopina w Paryżu, książę był ważnym mecenasem kompozytora.
Czartoryski był członkiem loży masońskiej Les trois frères w Warszawie. Po klęsce polskiego powstania w 1830 r. musiał uciekać z Polski, dobra puławskie zostały skonfiskowane, a jego matka Izabella Czartoryska uciekła do Galicji, aby dołączyć do swojej córki Marii Anny von Württemberg. Czartoryski początkowo udał się do Anglii, a następnie osiadł na stałe w Paryżu, gdzie próbował przeciwdziałać austriackim i rosyjskim postępom w południowo-wschodniej Europie poprzez swoje kontakty polityczne, zwłaszcza z angielską masonerią. Dom przodków rodziny Czartoryskich w Paryżu, Hôtel Lambert, stał się politycznym centrum polskiej emigracji w Europie.
W 1842 roku założył osadę Adampol - obecnie Polonezköy - niedaleko Stambułu jako schronienie dla swoich zwolenników, którzy musieli uciekać z Polski po nieudanym powstaniu 1830 roku.
Czartoryski zmarł na emigracji we Francji. W 1865 r. trumna z jego doczesnymi szczątkami została przewieziona do Polski i pochowana w rodzinnej krypcie w Sieniawie, wówczas w Austrii.
Heinrich Ulmann: Über die Memoiren des Fürsten Adam Czartoryski (= Wissenschaftliche Beilage zum Vorlesungsverzeichnis der Universität Greifswald. Michaelis 1898, ZDB-ID 1220263-0). Uniwersytet w Greifswaldzie, Greifswald 1898, (kopia cyfrowa w Bibliotece Cyfrowej Meklemburgii-Pomorza Przedniego).
Marian Kukiel: Czartoryski i jedność europejska. 1770-1861 (= Seria tysiąclecia Polski Fundacji Kościuszkowskiej). Princeton University Press, Princeton NJ 1955.
Paul N. Hehn: Książę Adam Czartoryski i Słowianie Południowi. W: The Polish Review. Vol. 8, 1963, ISSN 0032-2970, pp. 76-86, JSTOR:25776475.