Wikibiopedia

 

Abraham Pisarek

Abraham Pisarek (* 24 grudnia 1901 w Przedborzu koło Łodzi, Imperium Rosyjskie; † 24 kwietnia 1983 w Berlinie Zachodnim) był niemieckim fotografem.

Życie i twórczość

Abraham Pisarek urodził się w rosyjskiej Polsce jako syn żydowskiego kupca Berka Pisarka i jego żony Sury. Uczęszczał do szkoły religijnej i średniej w Łodzi. W latach 1918/1919 wyjechał do Niemiec i pracował w fabryce w Herne. W 1924 r. Pisarek wyjechał z Niemiec do Palestyny jako chaluz (niem. pionier) i pracował tam m.in. jako kamieniarz. W Palestynie Pisarek zaczął fotografować. Zachorował na malarię. Cztery lata później, po krótkim pobycie we Francji, wrócił do Niemiec z brytyjskim paszportem i osiadł w Berlinie-Reinickendorf. Tutaj szkolił się jako fotograf i od tego czasu pracował jako profesjonalny fotograf dla wydawców zdjęć i na berlińskiej scenie teatralnej. Fotografował między innymi dla agencji fotograficznej Mauritius we Włoszech i dla teatru Piscator na Nollendorfplatz. Jego zdjęcia były publikowane w Arbeiter Illustrierte Zeitung i w prasie żydowskiej. W 1929 r. dołączył do Stowarzyszenia Prasy Niemieckiej Rzeszy. Kontakty Pisarka z KPD zaowocowały współpracą z Johnem Heartfieldem. Został również członkiem grupy fotografów robotniczych Berlin-Nord. Jako przyjaciel Maxa Liebermanna utrzymywał kontakty towarzyskie z ważnymi artystami i pisarzami Republiki Weimarskiej.

Ponieważ po przejęciu władzy przez narodowych socjalistów w 1933 r. Pisarek otrzymał oficjalny zakaz pracy, mógł działać jedynie na rzecz społeczności żydowskiej. Od tego czasu pracował jako fotograf dla pięciu żydowskich gazet, które istniały do 1941 r., a także dla Żydowskiego Stowarzyszenia Kulturalnego w Berlinie (gdzie fotografował m.in. pianistkę Grete Sultan). W 1935 r. wykonał jedyne zdjęcia z pogrzebu Maxa Liebermanna. Pisarek brał udział w nielegalnej działalności antyfaszystowskiej, co doprowadziło do kilku aresztowań i wezwań na gestapo. W 1936 r. on, jego nieżydowska żona Gerda i dwójka ich dzieci Georg i Ruth zostali wyrzuceni z mieszkania w Reinickendorf. Przeprowadzili się na Oranienburger Straße w Berlin-Mitte. W maju 1944 r. mieszkanie to zostało spalone podczas nalotu.

Wraz z ostatecznym rozwiązaniem wszystkich organizacji żydowskich w Niemczech w 1941 r. Pisarek stał się bezrobotny. Musiał wykonywać prace przymusowe, w tym jako tłumacz dla polskich i radzieckich robotników przymusowych. Nie udało mu się wyemigrować do USA. Przetrwał nazistowski reżim dzięki protestom na Rosenstrasse.

Po wojnie pracował jako tłumacz dla radzieckiej administracji wojskowej w Berlinie. Wznowił również pracę jako fotoreporter, dokumentując "antyfaszystowsko-demokratyczny przewrót" w radzieckiej strefie okupacyjnej oraz powstanie NRD i pierwsze lata jej odbudowy. Seria zdjęć Otto Grotewohla i Wilhelma Piecka ściskających sobie dłonie na konferencji partii zjednoczeniowej SED w 1946 roku jest jednym z jego najbardziej znanych zdjęć. W tym okresie powstały również liczne portrety artystów, takich jak Helene Weigel, Thomas Mann i Hanns Eisler. Od końca lat 50. Pisarek zajął się niemal wyłącznie fotografią teatralną.

Pisarek był członkiem Związku Artystów Plastyków NRD. Zmarł w Berlinie Zachodnim w 1983 roku.

Jego prace fotograficzne są częścią wielu archiwów, takich jak Deutsche Fotothek, zbiory teatralne Stiftung Stadtmuseum Berlin, Stiftung Archiv der Akademie der Künste, agencje fotograficzne akg-images i ullstein bild, a także Bildarchiv Preußischer Kulturbesitz (bpk).

Galeria zdjęć

Zdjęcia teatralne

Opera

Literatura

Inge Unikower: Poszukiwanie ziemi obiecanej. Verlag der Nation, Berlin, 1978, DNB 790353679. (Literacka wersja historii życia A.P.)

Nicola Gallina (red.): Wegweiser durch das jüdische Berlin. Nicolaische Verlagsbuchhandlung, Berlin 1987.

Hans J. Reichardt: Z gruzów. Archiwum Państwowe w Berlinie. Transit Buchverlag, 1987.

Hazel Rosenstrauch (red.): Sąsiedzi stali się Żydami. Transit Verlag, Berlin 1988.

Fritz Schulleri: Berlińskie dzieciństwo 50 lat temu, fotografie Fritza Eschena i Abrahama Pisarka. Wydawnictwo Wartenberg, 2002.

Hans-Michael Koetzle: Lexikon der Fotografen 1900 bis heute. Droemersche Verlagsanstalt. Th. Knaur, 2003.

Les juifs à Berlin photographiés par Abraham Pisarek 1933-1941. Tekst Dominique Bourel. Biro editeur, Paris 2010.

Pisarek, Abraham. W: Dietmar Eisold (red.): Lexikon Künstler in der DDR. Verlag Neues Leben, Berlin, 2010, ISBN 978-3-355-01761-9, s. 711.

Życie żydowskie w Berlinie 1933-1941. Fotografie Abrahama Pisarka z esejem Joachima Schlöra. Edition Braus, Berlin 2012.

Multimedia

Przekraczający granice. Fotograf Abraham Pisarek. DVD. Cine Impuls KG Laabs and Partner. Film Waltera Bruna. Berlin. 1991.

Gone - Beyond Recall. Bear Family Records. Hambergen. 2001.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności