Wikibiopedia

 

Schmuel Gogol

Schmuel Gogol (* 1924 w Warszawie; † 13 maja 1993) był ocalałym z Holokaustu, harmonijkarzem i nauczycielem muzyki.

Życie

Po śmierci matki i wygnaniu ojca z Polski był wychowywany przez babcię. Przyprowadziła go do sierocińca Janusza Korczaka, gdzie mieszkał przez kilka lat. To właśnie w sierocińcu (w wieku około 10 lat, według anegdoty w wieku wymiany zębów) otrzymał od doktora Janusza Korczaka swoje dwie pierwsze harmonijki ustne.

Podczas okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej sierociniec został przeniesiony do warszawskiego getta. Wszystkie sieroty zostały deportowane do Treblinki w 1942 r. i tam zamordowane, z wyjątkiem Gogola, który został przemycony do getta w Makowie Mazowieckim przez swoją babcię. On i jego rodzina zostali tam schwytani i deportowani do Auschwitz. Jego harmonijka ustna została skonfiskowana zaraz po przybyciu, ale wymienił ją na racje chleba od więźnia. Wkrótce potem esesman usłyszał jego grę i został zmuszony do grania w małej orkiestrze obozowej, która grała w pobliżu krematorium III, gdy Żydzi byli gazowani. Grając, Gogol widział członków swojej rodziny wysyłanych do komory gazowej, po czym przestał otwierać oczy podczas gry. Przyrzekł również, że jeśli przeżyje, będzie uczył żydowskie dzieci gry na harmonijce. Historia ta została opisana w kazaniu na Kol Nidre w Congregation Habonim Toronto. Po wojnie Gogol wyjechał do Izraela, gdzie w 1963 roku założył Dziecięcą Orkiestrę Harmonijkową w Ramat Gan, która później została nazwana jego imieniem. Ożenił się z kobietą ze Schwetzingen. W 1990 roku Gogol po raz pierwszy powrócił do Auschwitz, gdzie wraz z zespołem wykonał utwór "Meine Schtetl Belz" (jidysz: "Mayn Shtetele Belz"), tę samą melodię, którą Gogol zagrał, gdy więźniowie maszerowali na śmierć w obozie prawie 50 lat wcześniej.

Jako współczesny świadek, Gogol stał się ważnym bohaterem filmu dokumentalnego "Ścieżki pamięci". Niemiecki pisarz Thomas Vogel napisał o nim opowiadanie w 1991 roku. Firma Hohner z Trossingen nazwała serię swoich chromatycznych harmonijek Schmuel Gogol Chromonica.

W 1993 r. Gogol powrócił do Auschwitz, gdzie wykonał te same utwory, które grał tam jako więzień, w obecności premiera Izraela Icchaka Rabina, który odwiedził Polskę z okazji 50. rocznicy powstania w getcie warszawskim.

Miesiąc po tej wizycie Gogol zmarł w wieku 69 lat.

Dyskografia

Schmuel Gogol & his Children's Harmonica Band, płyta długogrająca, Hohner Records, 1988

Wyróżnienia

1990: Nagroda Korczaka Niemieckiego Stowarzyszenia Korczakowskiego

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności