Wikibiopedia

 

Marcus Klingberg

Abraham Marcus (Marek) Klingberg (* 7 października 1918 r. w Warszawie, Polska; † 30 listopada 2015 r. w Paryżu) był najwyższym rangą szpiegiem KGB, jaki kiedykolwiek został zdemaskowany i aresztowany w Izraelu. Sprawa Klingberga jest uważana za jeden z największych skandali szpiegowskich w Izraelu.

Życie

Po wybuchu II wojny światowej były student medycyny uciekł przed nazistami do ZSRR, gdzie ukończył studia w Mińsku. Następnie służył w Armii Czerwonej jako lekarz polowy, dopóki nie został ranny. Następnie rozpoczął badania epidemiologiczne w Permie/Uralu. W 1943 r. ukończył z wyróżnieniem dalsze szkolenie w zakresie epidemiologii w Moskwie. Pod koniec 1943 r., po wyzwoleniu pierwszych części Białorusi, Klingberg został mianowany głównym epidemiologiem Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Natychmiast po wyzwoleniu Polski powrócił do ojczyzny. Tam odkrył, że jego rodzice i brat zostali zamordowani przez nazistów w Treblince w sierpniu 1942 roku. W Polsce pracował jako główny epidemiolog w polskim Ministerstwie Zdrowia.

Wyemigrował do Izraela w 1948 roku. Służył w korpusie medycznym armii izraelskiej, od 1950 r. w stopniu podpułkownika. Został mianowany szefem Departamentu Medycyny Prewencyjnej, a także założył i kierował centralnymi laboratoriami badawczymi medycyny wojskowej w Izraelu. W 1957 r. został powołany do ściśle tajnego Izraelskiego Państwowego Instytutu Badań Biologicznych (IIBR) w Nes Ziona koło Tel Awiwu, gdzie został zastępcą dyrektora. Został również dyrektorem Departamentu Epidemiologii.

Kariera akademicka

Klingberg był profesorem epidemiologii i kierownikiem Wydziału Medycyny Prewencyjnej i Społecznej w Szkole Medycznej Uniwersytetu w Tel Awiwie. Był prezesem Europejskiego Towarzystwa Teratologicznego (1980-1982) oraz współzałożycielem i przewodniczącym (1979-1981) International Clearinghouse for Birth Defects Monitoring Systems (ICBDMS). Był także przewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Sterującego ds. Wypadku w Seveso (Włochy) do 1984 roku. W 1981 roku był współzałożycielem Międzynarodowej Federacji Towarzystw Teratologicznych i został wybrany do zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Epidemiologicznego na jego kongresie w Edynburgu w Szkocji w 1982 roku.

Wykładał w Instytucie Phippsa na Uniwersytecie Pensylwanii w latach 1962-1964, w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego w Oslo w Norwegii w 1972 r., na Wydziale Statystyki Medycznej i Epidemiologii w Londyńskiej Szkole Higieny i Medycyny Tropikalnej w Londynie (1973) oraz na Wydziale Medycyny Społecznej i Społecznej na Uniwersytecie Oksfordzkim w 1978 r., a w 1978 r. był profesorem wizytującym w Wolfson College (Oksford).

Praca dla KGB i uwięzienie

Kontakty Klingberga z KGB sięgają 1950 roku, po czym rozpoczął on działalność szpiegowską. Izraelskie zagraniczne i krajowe służby wywiadowcze, Mossad i Shin Bet, podejrzewały go od lat 60-tych, ale wszystkie dochodzenia i śledzenie nie dostarczyły dowodów na szpiegostwo. Klingberg pomyślnie przeszedł nawet test na wykrywaczu kłamstw.

W styczniu 1983 r. agenci Shin Bet poinformowali Klingberga, że musi udać się do Singapuru jako ekspert w sprawie wypadku chemicznego. Klingberg został zabrany do odległego mieszkania, gdzie był przesłuchiwany przez wiele dni. Po dziesięciu dniach przyznał się do winy. Następnie został skazany na 20 lat więzienia. Pierwsze dziesięć lat spędził w izolatce w więzieniu o zaostrzonym rygorze pod fałszywym nazwiskiem i CV.

W latach 1988/89 izraelski prokurator Amnon Zichroni wypracował porozumienie ze Związkiem Radzieckim, w ramach którego Klingberg miał zostać wymieniony na izraelskiego pilota myśliwca Rona Arada, który prawdopodobnie był więziony w Libanie. Stasi była również zaangażowana w tę transakcję. Wymiana nie doszła jednak do skutku.

W 1997 r. Amnesty International wezwała do zwolnienia Klingberga z więzienia ze względów medycznych. Po kilku atakach serca, w 1998 roku został przeniesiony do aresztu domowego. Klingberg musiał płacić za strażników z własnej kieszeni, a jego mieszkanie było pod stałym nadzorem wideo.

W styczniu 2003 r. Klingberg został zwolniony po 20 latach spędzonych w więzieniu. Natychmiast opuścił Izrael, a następnie zamieszkał w Paryżu.

Publikacje

Klingberg opublikował swoje wspomnienia pod tytułem Hameragel Ha'akharon ("Ostatni szpieg"), które napisał wraz ze swoim prawnikiem Michaelem Sfardem w 2007 roku. Klingberg redagował również publikacje naukowe podczas pobytu w więzieniu, w tym Contributions to Epidemiology and Biostatistics oraz jako współredaktor czasopisma Public Health Reviews.

Wyróżnienia

Około 1950 roku Klingberg został odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy za zasługi dla ZSRR.

Referencje

Yossi Melman: Podwójny agent umożliwił Izraelowi schwytanie najwyższego rangą sowieckiego szpiega Klingberga

Marcus Klingberg, Michael Sfard: Hameragel Ha'akharon ("Marcus Klingberg - The Last Spy"). Maariv Books 2007.

Marcus Klingberg, Michael Sfard: Ostatni szpieg. Tłumaczenie: Wiebke Ehrenstein. Prospero-Verlag, Münster, 2012, ISBN 978-3-941688-14-8.

Dmitry Chirkin: Marcus Klingberg, ostatni szpieg KGB uwolniony w Izraelu. (Memento z 15 kwietnia 2009 w Internet Archive) Tłumaczenie: Maria Gousseva. Pravda.ru, 15 stycznia 2003 (angielski; rosyjski (Memento z 16 kwietnia 2009 w Internet Archive)).

Alfredo Morabia: East Side Story: O byciu epidemiologiem w byłym ZSRR. Wywiad z Marcusem Klingbergiem. W: Epidemiology 17/1, styczeń 2006.

M. Klingberg: Podróż epidemiologa od tyfusu do talidomidu i od Związku Radzieckiego do Seveso. In: Journal of the Royal Society of Medicine. Band 103, Nummer 10, Oktober 2010, S. 418-423, doi:10.1258/jrsm.2010.10k037, PMID 20929892, PMC 2951169 (freier Volltext).

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności