Wikibiopedia

 

Ignacy Chrzanowski

Ignacy Chrzanowski (* 5 lutego 1866 w Stoku Lackim, Imperium Rosyjskie; † 19 stycznia 1940 w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen) był polskim literaturoznawcą. Uważany jest za twórcę polskiego literaturoznawstwa historycznego.

Życie

Uczęszczał do gimnazjum w Warszawie w latach 1876-1883 i studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1883-1888. Od 1891 r. pogłębiał swoje studia, studiując w Paryżu, Wrocławiu (1890-1891) i Berlinie (1891-1894), gdzie specjalizował się w filologii słowiańskiej. Po powrocie do Polski wykładał w Warszawie w latach 1894-1910. Opublikował również kilka utworów literackich.

W 1906 r. został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności (PAU), a w 1910 r. mianowano go profesorem zwyczajnym historii literatury polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. W 1914 r. został mianowany członkiem rzeczywistym PAU. W 1931 r. przeszedł na emeryturę.

W 1936 r. UJ uhonorował go tytułem profesora h. c. W poniedziałek 6 listopada 1939 r. został aresztowany przez SS-Sturmbannführera Bruno Müllera wraz ze 182 innymi osobami, w tym ponad 100 profesorami, w ramach Sonderaktion Krakau i deportowany do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, gdzie zmarł.

Chrzanowski był drugim kuzynem Henryka Sienkiewicza i krewnym Joachima Lelewela, o którym również publikował. Jego córką jest Hanna Chrzanowska, która została beatyfikowana w 2018 roku.

Pisma

Tragedya Szymona Szymonowica "Castus Joseph" w stosunku do literatury obcej (1892)

Twarz Mikołaja Reja (1894)

Ideale der romantischen polnischen Poesie (1899)

Sienkiewiczs erstes Werk (1901)

Über die Satiren von Adam Naruszewicz (1902)

"Predigten des Sejm" von Skarga (1903)

Krasicki als Autor des "Monitor" von 1772 (1904)

Marcin Bielski, literarische Studie (1906, 2 Teile)

Władysław Nehring (1909)

Z dziejów satyry polskiej XVIII wieku (1909)

Wypisy polskie dla klasy wyższych szkół średnich (1913, mit Konstanty Wojciechowski)

Was Virgil für die Polen nach dem Verlust der Unabhängigkeit war (1915)

"Ród ludzki" von Staszyc als Produkt der Philosophie der Aufklärung (1915)

Über die Komödien von Aleksander Fredro (1917)

Die polnische Poesie des 18. Jahrhunderts (1918)

Aus dem Zeitalter der Romantik (1918)

Humanismus und Reformation in Polen (1927, Herausgeber, gemeinsam mit Stanisław Kot)

Entstehung der Idee der Dissertation von Jan Śniadecki "Über klassische und romantische Schriften" (1930)

Jan Długosz, Versuch einer menschlichen Charakteristik (1938)

Studien und Skizzen. Dissektionen und Kritiken (1939, 2 Bände)

Joachim Lelewel. Mensch und Schriftsteller (1946)

Literatur

Jochen August (Hrsg.): Sonderaktion Krakau - Die Verhaftung der Krakauer Wissenschaftler am 6. November 1939, Hamburg 1997, S. 284

Jerzy Keiling: Ignacy Chrzanowski: Geschichte, Nation, Kultur, 1991, ISBN 9788390023724

Śliwiński, M.: Im Kreis der Literatur- und Kulturgeschichte. Konrad Górski, Julian Krzyżanowski, Ignacy Chrzanowski, Tadeusz Zieliński, Czesław Milosz, Lew Szestów. Piotrków Trybunalski. NWP, 2001. ISBN 8388865056.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności