Wikibiopedia

 

Henryk Chrupała

Henryk Chrupała (ur. 25 lipca 1938 w Katowicach, zm. 25 stycznia 2015) - polski astronom, fizyk i popularyzator astronomii.

Życie

Ukończył liceum ogólnokształcące w Katowicach i studia magisterskie z fizyki w Wyższej Szkole Pedagogicznej (Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii) w 1963 roku. Jeszcze w czasie studiów, w 1962 r., rozpoczął pracę w Planetarium Śląskim w Chorzowie. W 1975 roku został dyrektorem placówki. Funkcję tę pełnił do 2003 r., tj. do przejścia na emeryturę, pracując w szkołach podstawowych i średnich jako nauczyciel matematyki, fizyki i astronomii. Był wychowawcą i mentorem wielu pokoleń astronomów i pasjonatów astronomii. W 1976 roku uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Był jednym z założycieli, a później prezesem sekcji śląskiej Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, która powstała w 1964 roku. W 1971 roku został członkiem zarządu PTMA. W latach 1983-1997 pięciokrotnie pełnił funkcję wiceprezesa. W czasie pracy w planetarium PTMA rekomendowało go Ministerstwu Edukacji Narodowej jako eksperta.

Niemal od początku swojej działalności był jednym z organizatorów Ogólnopolskiej Olimpiady Astronomicznej. W latach 1976-1989 był przewodniczącym Komitetu Głównego Olimpiady Astronomicznej. Po ujednoliceniu przez MEN zasad organizacji olimpiad pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego. Jego wieloletnia praca przy organizacji olimpiad zaowocowała dwiema książkami, których był współautorem wraz z Markiem Szczepańskim i Jerzym Kreinerem.Zmarł 25 stycznia 2015 r. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Pośpiecha w Katowicach w parafii św. Józefa w Katowicach.

Wyróżnienia, nagrody i wyróżnienia

Nagroda Vladimira Zonna 1997.

Złoty Krzyż Zasługi.

Złota Odznaka Honorowa Polskiego Towarzystwa Astronomicznego

Medal Komisji Edukacji Narodowej.

Książki

Henryk Chrupała; Marek T. Szczepański: 25 lat olimpiad astronomicznych. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1986, ISBN 83-02-02321-3 (polski, org.pl [dostęp 23 czerwca 2023]). H. Chrupała; J. M. Kreiner; M. T. Szczepański: Zbiór zadań z astronomii wraz z rozwiązaniami. IKN, Warszawa 1984 (org.pl).

Bibliografia

Jerzy M. Kreiner: Ojciec olimpizmu dr Henryk Chrupała (1938-2015). W: Urania - Postępy Astronomii. 2/2015 (776). Tom. Polskie Towarzystwo Astronomiczne, marzec 2015, ISSN 1689-6009, pp. 34-35 (Polish).

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności