Wikibiopedia

 

Helen Jonas-Rosenzweig

Helen Jonas-Rosenzweig (* 25 kwietnia 1925 w Krakowie jako Helena Sternlicht; † 20 grudnia 2018 w Boca Raton, Floryda, Stany Zjednoczone) była ocalałą z Holokaustu, która została zmuszona do pracy jako pokojówka dla dowódcy obozu SS Amona Götha podczas internowania w obozie koncentracyjnym w Płaszowie. Wraz z 1200 więźniami przeżyła Holokaust w Czechosłowacji i okupowanej przez Niemców Polsce dzięki pomocy przedsiębiorcy Oskara Schindlera.

Życie

Helena Sternlicht urodziła się w Krakowie jako córka Szymona i Loli Sternlicht. Po inwazji Niemiec na Polskę 1 września 1939 r. cała jej rodzina została przesiedlona do krakowskiego getta.

W 1942 r. krakowskie getto zostało zlikwidowane, a ona wraz z matką i dwiema siostrami trafiła do obozu koncentracyjnego w Płaszowie. Jej ojciec zginął w obozie zagłady w Bełżcu.

W obozie w Płaszowie została jedną z dwóch pokojówek Götha.

Oskar Schindler był częstym gościem w domu Götha. Gdy Armia Czerwona zbliżała się do Krakowa pod koniec 1944 r., obóz koncentracyjny w Płaszowie został rozwiązany, a więźniowie mieli zostać deportowani do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Schindler przedłożył Schutzstaffel (SS) plany budowy fabryki amunicji w Brünnlitz w Sudetach, skąd pochodził i które były okupowane od 1938 roku. Oświadczył, że potrzebuje Żydów z byłego obozu pracy Plaszow jako robotników.

Dwa dni po wyzwoleniu z obozu poznała swojego pierwszego męża, Josepha Jonasa (1923-1980). Wyemigrowali do USA i zamieszkali w Bronksie. Razem mieli troje dzieci: syna i dwie córki. Joseph Jonas zmarł śmiercią samobójczą w 1980 roku. Następnie poślubiła Henry'ego Rosenzweiga (1917-2007), z którym mieszkała w amerykańskim stanie New Jersey. Po drugim owdowieniu przeniosła się do Boca Raton na Florydzie, gdzie zmarła 20 grudnia 2018 r. w wieku 93 lat. Została pochowana na cmentarzu South Florida Jewish Cemetery w Lake Worth na Florydzie.

W 2004 roku Jonas-Rosenzweig poznał Monikę Hertwig, córkę Amona Götha, z inicjatywy reżysera Jamesa Molla, partnera Stevena Spielberga. Tłem był film dokumentalny Der Mördervater (Inheritance) dla Public Broadcasting Service.

Film dokumentalny o firmie Schindlera, jego działalności ratunkowej i jej znajomości

Kathrin Sänger, reżyserka filmu dokumentalnego "Lista Schindlera - prawdziwa historia", udała się w 2010 roku do Izraela, aby dla telewizji Spiegel-TV przeprowadzić wywiady z ostatnimi ocalałymi, którzy pracowali w fabryce Oskara Schindlera.

Przeprowadziła wywiady z Ignazem i Reną Birnhackami, Mietkiem Pemperem (filmowa rola Itzhaka Sterna, stenografa Götha, autora wydanej w 2005 roku książki o tym samym tytule) i Helen Jonas-Rosenzweig (rola Helene Hirsch; jako 17-letnia niewolnica domowa u Götha, nazywana Susanne), Bronisławą Horowitz-Karakulską, Mosze Bejskim.

Opowiadają one między innymi o tym, jak Schindlerowi udało się sprowadzić z powrotem 300 kobiet, które zostały deportowane do Auschwitz około 14 dni później. Był to jedyny tak duży transport więźniów z Birkenau. Kiedy Armia Czerwona nacierała na Brünnlitz w 1945 r., Schindlerowi udało się uciec z Czechosłowacji z pomocą "swoich" Żydów na kilka godzin przed ich przybyciem. Oni i on wiedzieli, że jeśli Rosjanie złapią jego, nazistę i dyrektora fabryki, powieszą go, zanim zdąży cokolwiek powiedzieć. Poprzedni robotnicy przymusowi chronili go wraz z grupą towarzyszącą mu do Bawarii. Istnieją również doniesienia o jego wizytach w Izraelu: dwa razy w roku zubożały Schindler podróżował z Niemiec do Izraela na kilka tygodni, aby zregenerować siły, niejako na zaproszenie swoich "dzieci", jak nazywał swoich byłych "pracowników". Omówiono jego postępowanie z zebranymi dla niego pieniędzmi.

Zobacz również

Copyright © Wikibiopedia | Polityka prywatności