Edward Józef Abramowski (* 17 sierpnia 1868 w Stefaninie w guberni kijowskiej; † 21 czerwca 1918 w Warszawie) był polskim filozofem, psychologiem, socjologiem i anarchistą. W swojej pracy naukowej starał się wypełnić lukę między psychologią a socjologią.
Edward Abramowski urodził się 17 sierpnia 1868 r. w Stefaninie w rodzinnym majątku rodziców, gdzie spędził pierwsze lata życia wraz z rodzicami i siostrą. Jego ojciec studiował prawo na Uniwersytecie Kijowskim i utrzymywał kontakty towarzyskie z wieloma ówczesnymi intelektualistami. Po śmierci matki około 1878 r. rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie dzieci uczyły się w domu. Nauczycielami byli m.in. Maria Konopnicka, Konrad Prószyński, Feliks Wermiński i Zygmunt Pietkiewicz. Częstymi gośćmi byli także Aleksander Jabłonowski i Włodzimierz Spasowicz. Zaczął pisać artykuły do czasopisma "Zorza" w 1883 roku w wieku 15 lat.
W 1885 r. Abramowski przygotowywał się do matury w Krakowie, ale rozpoczął studia przyrodnicze na Uniwersytecie Krakowskim jako wolny słuchacz. Udało mu się sprowadzić nielegalne druki socjalistyczne z Galicji do Kongresówki, przez co musiał wyjechać do Genewy. Tam został przyjęty na Uniwersytet Genewski, gdzie w latach 1886-1889 studiował na Wydziale Nauk Przyrodniczych, ale bardziej interesowała go filozofia i socjologia. W tym czasie zetknął się z emigracyjnymi socjalistami Stanisławem Mendelsonem i Aleksandrem Dębskim.
Jesienią 1889 r. powrócił do Warszawy, by odbudować tam partię "Proletariat". Nie był jednak zadowolony z jej programu, ponieważ nie pochwalał terroru jako środka. Dlatego w 1891 r. założył partię "Zjednoczenie" i objął jej przywództwo. Śmierć żony w 1892 r. i zniszczenie wszystkich organizacji socjalistycznych w tym samym roku doprowadziły do kryzysu w jego życiu i próbował odebrać sobie życie. Był to początek jego trwającego całe życie uzależnienia od morfiny. Następnie został przewieziony z powrotem do Genewy, a wkrótce potem udał się do Paryża, gdzie wziął udział w założeniu Polskiej Partii Socjalistycznej. Wydalony z Paryża, udał się najpierw do Londynu, następnie do Zurychu, a w 1894 r. z powrotem do Genewy. Tutaj Abramowski zrewidował swoje stanowisko ideologiczne z marksizmu na indywidualny anarchizm.
Abramowski ożenił się ponownie w 1897 r., rozwiódł się wkrótce potem i powrócił do Polski, gdzie osiadł w Warszawie. Tutaj prowadził swoją działalność w duchu "socjalizmu bezpaństwowego", zakładając tak zwane "komuny duchowe", a później "organizacje braterskie" w Warszawie, Genewie i Zakopanem.
Powrócił do Warszawy w 1905 r., kiedy formował się większy ruch socjalistyczny, a jego idee "Zmowy powszechnej przeciwko rządowi" znalazły zwolenników.
W latach 1908-1910 spędził czas w Brukseli i Paryżu, gdzie nie porzucił swoich ideałów bezpaństwowości i etycznego anarchizmu, ale coraz bardziej poświęcał się studiom psychologicznym, ostatecznie koncentrując się wyłącznie na psychologii i metafizyce. W 1910 roku założył pierwsze laboratorium psychologiczne w Warszawie, które później przekształcił w Instytut Psychologiczny. Od 1915 r. wykładał jako profesor psychologii na Uniwersytecie Warszawskim, a także prowadził wykłady z zakresu metafizyki. W tej fazie skupił się w szczególności na problemie podświadomości.
Abramowski zmarł w Warszawie 21 czerwca 1918 roku.
Sam określił wypracowane przez siebie podejście naukowe mianem "fenomenalizmu". Rozumiał przez to dążenie badawcze do prześledzenia wszystkich zjawisk życia społecznego z powrotem do treści świadomości jednostki.
Theorie der geistigen Einheiten, 1899
Fragen des Sozialismus, 1899
Ethik und Revolution, 1899
Sozialismus und der Staat, 1904
Kollusion des Volkes gegen die Regierung, 1905
Soziale Ideen des Genossenschaftswesens, 1906
Der Kooperativismus als Ursache für die Befreiung des arbeitenden Volkes, 1912
Die Quellen des Unbewussten und seine Erscheinungsformen, 1914
Beitrag zur Psychologie des logischen Denkens, 1915
Konstanty Krzeczkowski: Edward Abramowski. 1868-1918. In: Pisma. Erste Sammelausgabe von Werken philosophischen und sozialen Inhalts. Band 1. Warschau 1924, S. VII-LXXXIX (Wikisource).
Ludwik Krzywicki, Stefan Szuman: Abramowski Józef Edward. In: Polski Słownik Biograficzny. Band 1. Krakau 1935, S. 16-18.
Andreas Miller: Abramowski, Edward. In: Wilhelm Bernsdorf, Horst Knospe (Hrsg.): Internationales Soziologenlexikon. 2. neubearbeitete Auflage. Band 1: Beiträge über bis Ende 1969 verstorbene Soziologen. Enke, Stuttgart 1980, ISBN 3-432-82652-4, S. 1.
Bartłomiej Błesznowski und Cezary Rudnicki (Hg.): Metaphysik der Kooperation. Edward Abramowskis Sozialphilosophie. Mit einer Auswahl seiner Schriften, Brill, eiden 2023, ISBN 978-90-04-54665-3.