Edmund Henry Hynman Allenby, 1. wicehrabia Allenby GCB, GCMG, GCVO (*23 kwietnia 1861 w Brackenhurst, hrabstwo Nottinghamshire; † 14 maja 1936 w Londynie) – brytyjski marszałek polny, który zdobył sławę w I wojnie światowej jako dowódca wojsk sprzymierzonych na Synaju i w Palestynie w latach 1917/18.
Edmund Allenby początkowo uczęszczał do Haileybury and Imperial Service College. Po dwóch nieudanych próbach zdania egzaminu wstępnego na Indian Civil Service, zdał egzamin na Royal Military College w Sandhurst. W latach 1884–1890 stacjonował w Beczuanie (Botswana) i Zululandzie. Następnie wrócił do Zjednoczonego Królestwa ze swoim pułkiem kawalerii. Tam uczęszczał do Staff College Camberley, a następnie przez pewien czas stacjonował w Irlandii.
30 grudnia 1896 poślubił Adelaide Mabel Chapman, córkę właściciela ziemskiego z Wiltshire. Mieli syna Horace'a Michaela Hynmana Allenby'ego (1898–1917).
Allenby brał udział w drugiej wojnie burskiej (1899–1902) jako dowódca oddziałów kawalerii. Początkowo jako zastępca dowódcy batalionu, a następnie jako dowódca szwadronu kawalerii, uczestniczył w obronie północnej granicy kolonii Przylądkowej. Brał także udział w odbiciu oblężonego miasta Kimberley. Wtedy poznał Cecila Rhodesa. Później jego oddział brał udział w zdobyciu Bloemfontein, Johannesburga i Pretorii.
Podczas następującej wojny partyzanckiej Allenby był dowódcą kolumny mieszanej, która pomimo znacznego obciążenia była w użyciu do końca wojny. W tym czasie osiągnął rangę pułkownika.
[START] W latach poprzedzających I wojnę światową Allenby był kilkakrotnie awansowany. W 1909 roku jako major-general był inspektorem wojsk kawalerii. Na tym stanowisku zdobył sobie niewielu przyjaciół ze względu na swoje szorstkie maniery i pedantyzm. Otrzymał – również ze względu na swoją posturę – przydomek „byk”.
Podczas I wojny światowej (1914-1918) generał-major Allenby początkowo dowodził dywizją kawalerii na Froncie Zachodnim, która po bitwie nad Monsą osłaniała odwrót British Expeditionary Force do Marny. 10 października 1914 r. został awansowany na generała porucznika i objął dowództwo nad Korpusem Kawalerii w I bitwie flandryjskiej. Podczas II bitwy flandryjskiej został mianowany dowódcą V Korpusu 6 maja 1915 r. W październiku 1915 r. awansował na dowódcę 3. Armii na Froncie Zachodnim.
[KONIEC]
Stałym problemem były nieustanne różnice zdań Allenabe'a z feldmarszałkiem Douglasem Haigiem na temat kwestii taktycznych. Po tym, jak nie udało mu się wykorzystać przełomu bitwy pod Arras w 1917 roku, został zastąpiony przez Juliana Bynga na stanowisku dowódcy armii.
28 czerwca 1917 roku Allenby został mianowany głównodowodzącym brytyjskich wojsk w Egipcie, Egyptian Expeditionary Force (EEF) i rozpoczął udaną ofensywę przeciwko armii osmańskiej na froncie palestyńskim. Ostatni udany atak kawalerii w historii miał miejsce 31 października 1917 roku pod dowództwem Allenby'ego, przeprowadzony przez australijską 4th Light Horse Brigade i brytyjską 5th Mounted Brigade podczas zdobywania Be’er Szewę. 7 listopada zajął Gazę, która została mocno ufortyfikowana przez niemieckich dowódców wojsk osmańskich. Następnie osmański opór upadł, a Allenby mógł 16 listopada zdobyć Jaffa, a 9 grudnia zająć Jerozolimę. Podczas wchodzenia do starego miasta nalegał, żeby iść pieszo, aby okazać swoją cześć. Brytyjska prasa opublikowała karykaturę, na której krzyżowiec Ryszard Lwie Serce spogląda z nieba na Jerozolimę i mówi: „Mój sen jednak się spełnił”. Później Allenby bronił się przed stwierdzeniami, że po zdobyciu Jerozolimy powiedział, że „krucjata właśnie się zakończyła”. W połowie stycznia 1918 roku Allenby przeniósł swoją kwaterę główną z Kelab, około trzy kilometry na południowy zachód od Chan Junus, do budynku szkolnego syryjskiego sierocińca w Bir Salem. Tam 3 kwietnia 1918 roku odwiedziła go delegacja syjonistyczna pod przewodnictwem Chaima Weizmanna, próbując po trzech dniach dyplomatycznych zabiegów, przekonać go do ustanowienia Palestyny jako państwa dla narodu żydowskiego. Allenby odpowiedział, że jego zadaniem było prowadzenie wojny i zdobywanie terytoriów, a kwestie polityki i interesów państwowych należały do Londynu.
Wojska Allenby'ego zajęły wschodnie wybrzeże do północnej Tel Awiw i wschodniej Petach Tikwy. Główna kwatera Allenby'ego została jednym z najczęściej fotografowanych celów przez lotnicze rozpoznanie bawarskiej 304 eskadry lotniczej. Wiosną 1918 roku brytyjskie wojska zostały przeniesione na front zachodni z powodu niemieckiej ofensywy. Oznaczało to, że dalsze ataki były chwilowo niemożliwe. Również w tym czasie Allenby jednak znacznie wspierał finansowo T. E. Lawrence'a, który ściągnął Arabów na stronę Brytyjczyków.
Kiedy Allenby uzyskał posiłki z wojsk Imperium Brytyjskiego, przygotował ostatnią ofensywę we wrześniu z Bir Salem. 19 września 1918 roku pokonał armię osmańską, która była wzmocniona przez kilka niemieckich wojsk (Azjatycki Korpus), przy Megiddo. W tym czasie dwie armie osmańskie zostały prawie całkowicie zniszczone. 1 października 1918 roku zajął Damaszek i 25 października Aleppo.
Po kapitulacji osmańskiej Allenby został mianowany feldmarszałkiem i 7 października 1919 r. wyniesiony do rangi para jako wicehrabia Allenby, of Megiddo and of Felixstowe w hrabstwie Suffolk.
Od 1919 r. do 1925 r. Allenby był brytyjskim wysokim komisarzem w sułtanacie Egiptu, zastępując na tym stanowisku Reginalda Wingatesa. Tutaj musiał walczyć z nacjonalistycznymi niepokojami i strajkami na rzecz niepodległości kraju. Allenby przeforsował u rządu brytyjskiego uzyskanie przez Egipt niepodległości, jednocześnie zapewniając dalszy wpływ Wielkiej Brytanii. Między innymi brytyjscy żołnierze pozostali stacjonujący w kraju; ponadto Wielka Brytania nadal kontrolowała Kanał Sueski. W 1925 r. przeszedł na emeryturę. Allenby zmarł w Londynie w 1936 r. Został skremowany, a jego urnę złożono w Opactwie Westminsterskim obok Lorda Plumera.
[KONIEC]
Most Allenby'ego, który przecina rzekę Jordan i łączy Jerycho na Zachodnim Brzegu z Królestwem Jordanii, został nazwany jego imieniem, gdyż oryginalny most został zbudowany w 1918 r. na jego rozkaz.
W klasycznym filmie Davida Leana Lawrence z Arabii (1962) w Allena wcielił się Jack Hawkins.
Największe doroczne święto w Port Said to karnawałowy pochód nazywany al-Limbi, który odbywa się wiosną w pierwszy poniedziałek po koptyjskim święcie Wielkanocy. Nazwa pochodzi od nazwiska Allenby'ego, przedstawianego jako znienawidzona postać kolonializmu. Jest on przedstawiany w postaci słomianej kukły ubranej w resztki ubrań, której ogonem jest proch. Kukła jest niesiona w nocy ulicami miasta, a po północy spalana na stosie.