Hanna Maria Hirszfeld, także Hirschfeld, z domu Kasman (* 17 lipca 1884 w majątku Wilczkowice pod Warszawą; † 20 lutego 1964 we Wrocławiu) była polskim naukowcem, pediatrą, dyrektorem kliniki i profesorem pediatrii.
Hanna Hirszfeld urodziła się jako córka właściciela ziemskiego Saula Kasmana (ok. 1861-1886) i jego żony Sary z domu Gesundheit. Po przedwczesnej śmierci ojca i ponownym zamążpójściu matki, rodzina osiedliła się w Łodzi. W latach 1895-1900 uczęszczała do gimnazjum dla dziewcząt w Łodzi. Studiowała medycynę na uniwersytetach w Montpellier i Paryżu, a w 1908 r. obroniła doktorat w Berlinie. W 1905 r. wyszła za mąż za swojego przyjaciela z dzieciństwa Ludwika Hirszfelda, którego poznała już na kursie tańca w Łodzi i którego wspierała podczas studiów. Aby móc praktykować w ówczesnej rosyjskiej Polsce, w 1909 r. zarejestrowała swój dyplom i doktorat w Kazaniu. Później jednak para przeniosła się do Heidelbergu. Tam Ludwik Hirszfeld z powodzeniem współpracował z Emilem von Dungernem w badaniach nad grupami krwi. Hanna Hirszfeld kontynuowała naukę jako asystentka w tamtejszej klinice pediatrycznej pod kierunkiem Emila Feera, za którym wraz z mężem wyjechała do Zurychu. Po wybuchu I wojny światowej oboje zaciągnęli się jako lekarze wojskowi do armii serbskiej w 1915 r. i prowadzili badania m.in. nad tyfusem i durem brzusznym.
Mimo propozycji powrotu do Zurychu, młoda para chciała wspierać rozwój nauki po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i wróciła do kraju. W 1919 roku Hanna Hirszfeld i jej mąż Ludwik wzięli ślub w kościele katolickim. Prawdopodobnie oboje zostali ochrzczeni tego samego dnia. Rok później, 20 sierpnia 1920 r., urodziła się ich jedyna córka Maria (Marysia). W tym czasie Hanna Hirszfeld była kierownikiem Katedry Pediatrii Uniwersytetu Warszawskiego.
Po wybuchu II wojny światowej rodzina mieszkała w Warszawie po "aryjskiej" stronie aż do lutego 1941 r., kiedy to z powodu żydowskiego pochodzenia zostali zmuszeni do przeniesienia się do warszawskiego getta na polecenie generalnego gubernatora Hansa Franka. Hanna Hirszfeld prowadziła oddział niemowlęcy filii szpitala Berson-Bauman. Latem 1942 r. uciekli z getta i początkowo ukrywali się u przyjaciół, kilkakrotnie zmieniając miejsce pobytu i tożsamość. W lutym 1943 r. ich jedyna córka Marysia zmarła na kacheksję (chorobliwe wychudzenie), prawdopodobnie w wyniku gruźlicy, a w październiku 1944 r. Hanna Hirszfeld została ordynatorem szpitala dziecięcego w Lublinie i profesorem pierwszej katedry pediatrii, która powstała w czasie wojny. Zaraz po zakończeniu wojny przeniosła się wraz z mężem do Wrocławia. Tutaj była zaangażowana w tworzenie Akademii Medycznej jako wydziału medycznego Uniwersytetu Wrocławskiego i rozpoczęła szkolenie pierwszych 520 studentów w 1945 roku. W październiku 1945 r. pod jej kierownictwem utworzono oddział pediatryczny i klinikę. W 1947 r. powstała szkoła pielęgniarska, której w 1977 r. nadano imię jej męża Ludwika Hirszfelda.
Od 1954 r. kierowała Zakładem Diagnostyki Katedry Pediatrii Akademii Medycznej. Wraz z mężem była zaangażowana w rozwój i organizację polskiego życia naukowego we Wrocławiu. Założyła wrocławską sekcję Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego i była autorką licznych prac naukowych z zakresu pediatrii. Badania nad grupami krwi pary doprowadziły do wczesnego wprowadzenia transfuzji wymiennej w leczeniu chorób hemolitycznych u noworodków.
Przyczynek do morfologii porównawczej białych krwinek, Berlin 1909, Diss.
La stenosi spastica ipertrophica congenita del piloro e'l'operazione di Rammstedt (Hipertroficzne zwężenie odźwiernika i operacja Ramstedta), Diss. Neapol 1916
Różnice serologiczne we krwi różnych ras. (z Ludwikiem Hirszfeldem) w: The Lancet, London 1919.
Rola konstytucji w chorobach zakaźnych wieku dziecięcego, Warszawa 1937.
Rôle de la constitution dans les maladies infectieuses des enfants, z przedmową Roberta Debré, Masson Paris 1939.
Wrocławskie Towarzystwo Naukowe
Prezes Wrocławskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego
Członek honorowy Paryskiego Towarzystwa Pediatrycznego i Międzynarodowego Towarzystwa Hematologów
1918 Serbski Order Świętego Sawy
1918 Francuski Złoty Medal Epidemii
1954 Krzyż Komandorski i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1955 Polska Nagroda Państwowa, Order Sztandaru 1. klasy
2018 Nadanie skwerowi we Wrocławiu imienia jej i jej męża
Encyklopedia Wrocławia, wyd. I, Wrocław 2000, ISBN 83-7023-749-5, s. 270
Hanna Hirszfeldowa w bazie danych warszawa.getto.pl
Ludwik Hirszfeld w bazie danych warszawa.getto.pl
Ludwik Hirszfeld Geschichte eines Lebens. Autobiografie. 1944, auf deutsch 2018 bei Schöningh, Paderborn, ISBN 978-3-506-78138-3
Vor dem Vergessen bewahren - Die Ausbildung von Krankenschwestern an der Krankenpflegeschule in der K. Bartel Straße in Wrocław. In: doipip.wroc.pl. Abgerufen am 1. Januar 1 (polnisch). - Elżbieta Garwacka Czachor, "W cieniu czepka" (ISSN 1425-6584), Zeitschrift der Niederschlesischen Bezirkskammer der Krankenschwestern und Hebammen in Wrocław, Nr. 3/2007, S. 9-12.
Doktorarbeit von Dr. Jolanta Ubysz (verfügbar in der Bibliothek der Medizinischen Akademie in Wrocław, Ref. Mg 1 30789).
Urszula Glensk: Die Hirszfelds. Understanding Blood. Universitas Verlag, Kraków 2019, ISBN 978-83-242-3598-8 (polnisch).
Katrin Steffen: "Licht und Schatten im Leben der Ehefrau eines Gelehrten". Hanna Hirszfeld (1884-1964) als transnationale Wissensakteurin, in: Neuer Staat, neue Identität? Hg. von Matthias Barelkowski und Christoph Schutte, Osnabrück 2021, S. 75-104.
Katrin Steffen, Krew i metal. Ponadnarodowe przestrzenie wiedzy Ludwika Hirszfelda i Jana Czochralskiego w XX wieku, Getynga 2021.